ترجمة سورة الجاثية

الترجمة الفارسية - دار الإسلام

ترجمة معاني سورة الجاثية باللغة الفارسية من كتاب الترجمة الفارسية - دار الإسلام.
من تأليف: فريق عمل اللغة الفارسية بموقع دار الإسلام .

حم [حا. میم].
نزول [این] کتاب از جانب الله شکست‌ناپذیرِ حکیم است.
به راستى كه در آسمان‏ها و زمین، نشانه‌هایى [از قدرت الهى] براى مؤمنان [پدیدار] است.
و [نیز] در آفرینش خودتان و موجودات زنده‏اى كه [در زمین] پراكنده مى‏سازد، نشانه‌هایى [از توان و تدبیر الله] برای اهل یقین [آشکار] است.
و در گردش پیاپى شب و روز و رِزقى كه الله [به صورت باران] از آسمان مى‏فرستد و با آن، زمین را پس از خزان و خشكى‌اش زنده می‌سازد؛ و [نیز] در گردش بادها، نشانه‌هایى [از قدرت پروردگار،] برای خردورزان است.
[ای پیامبر،] اینها آیات و [نشانه‌های] الهی است كه به‏حق بر تو مى‏خوانیم. [به راستی، مشرکان] پس از [سخن] الله و آیاتش، كدام سخن را باور مى‏كنند؟
وای بر هر دروغگوی گنهکاری!
[آن کافری] كه آیات الهی را كه بر او خوانده مى‏شود، مى‏شنود؛ ولى متكبرانه بر مخالفت اصرار دارد؛ گویى آنها را نشنیده است؛ پس او را به عذابى دردناک بشارت بده.
[همان کسی که] چون بر گوشه‏اى از آیات ما واقف شود، آن را به سُخره مى‏گیرد. آنان عذابى خفت‌بار [در پیش] دارند.
پیشاپیشِ آنان [در آخرت،] دوزخ است؛ و دستاوردشان و [یاوران و] كارسازانى كه به جاى الله برگزیده‌اند، هیچ سودی به حالشان نخواهند داشت؛ و عذابى سهمگین [در پیش] دارند.
این [قرآن، موجبِ] هدایت است؛ و كسانى كه آیات پروردگار‌شان را انكار می‌كنند، عذابی از سخت‌ترین عذاب‌های دردناک [دوزخ را در پیش] دارند.
الله همان ذاتی است كه دریاها را در خدمت شما گماشت تا کشتی‏ها به فرمانش در آن حرکت کنند و [شما بتوانید] از فضل او [روزى] بجویید؛ باشد که شکر به جای آورید.
آنچه را در آسمان‏ها و زمین است، از [رحمت] خویش در خدمت شما گماشت؛ كه در این [امر،] نشانه‌هایی [از لطف و قدرت الهی] برای اندیشمندان است.
[ای پیامبر] به مؤمنان بگو: «از كسانى كه به روزهاى الله [= روزهای پیروزی بر کفر و انتقام از مشرکان] امیدى ندارند، درگذرند تا [الله در زمان مشخص، هر] گروهى را در برابر آنچه که انجام داده‌اند سزا دهد».
هر کس کار شایسته‌ای انجام دهد، به سود خود و هر کس کار بدى كند، به زیان خود كرده است؛ آنگاه [براى محاسبه و جزا] به پیشگاه پروردگارتان بازگردانده مى‏شوید.
به بنی‌اسرائیل، تورات و [علمِ] داوری [بین مردم] و نبوت بخشیدیم و از نعمت‏های پاكیزه، روزی‌شان دادیم و آنان را [به موهبت توحید] بر مردم زمانه برترى بخشیدیم؛
و در امر [بازشناسی حق از باطل]، آیات روشنى در اختیارشان قرار دادیم؛ پس اختلاف نکردند مگر بعد از اینکه علم [و آگاهی] برایشان حاصل شد [و حجت بر آنان اقامه گشت، آنگاه] به سبب [حسادت و] برتری‏جویی كه بینشان بود، اختلاف ورزیدند؛ قطعاً، پروردگارت روز قیامت دربارۀ آنچه [در دنیا] راجع به آن اختلاف می‏ورزیدند میان آنان داورى خواهد كرد.
آنگاه تو را بر روشی [روشن و كامل] از امر [دین] قرار دادیم؛ پس پیرو همان راه باش و از هوس‏های نادانان پیروى نكن.
آنان در برابر [عذاب] الله هیچ نفعی براى تو ندارند؛ ستمکاران [یاور و] كارساز یكدیگرند؛ و الله كارسازِ پرهیزگاران است.
این [قرآن] مایۀ بصیرت مردم است و هدایت و رحمتی برای اهل یقین است.
آیا كسانى كه مرتكب کارهای ناشایست شدند، پنداشته‏اند كه آنان را مانند کسانی قرار می‌دهیم که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده‌اند، به گونه‏اى كه زندگى و مرگشان [با آنان] یكسان باشد؟ چه بد داوری می‌کنند!
الله آسمان‏ها و زمین را [هدفمند و] به‏حق آفرید تا [همه آزمایش شوند] و جزاى دستاوردهاى همه [بندگان] داده شود؛ بدون آنكه ظلمی به آنان شود.
آیا آن كسی را دیده‌ای كه آگاهانه هواى نفسش را به جاى معبود خود نشانده [و تسلیم آن شده] است؟ الله نیز او را گمراه ساخت و بر گوش و دلش مُهر [غفلت] نهاد و بر دیده‌اش پرده‏اى كشید؛ [اگر الله هدایتش نکند،] پس از الله چه كسى هدایتش خواهد كرد؟ آیا پند نمى‌گیرید؟
[مشرکان] می‌گویند: «جز زندگى دنیاى ما هیچ [خبرى] نیست؛ زندگى مى‏كنیم و مى‏میریم؛ و این گردشِ روزگار است كه ما را به كامِ مرگ مى‏برد». آنان در مورد این [امر،] ناآگاه هستند و فقط از حدس‏ و گمان پیروی می‌کنند.
و چون آیات روشنگر ما [در مورد قیامت] بر آنان خوانده می‌شود، دلیل [انكار]شان فقط این است كه مى‏گویند: «اگر راست مى‏گویید، نیاکانمان را [زنده کنید و] بازگردانید».
[ای پیامبر، به آنان] بگو: «الله است كه شما را حیات مى‏بخشد و مرگ مى‏دهد؛ آنگاه شما را در روز قیامت ـ که هیچ تردیدی در [وقوع] آن نیست ـ جمع مى‏كند؛ ولى بیشتر مردم [این حقیقت را] نمى‏دانند».
فرمانروایی آسمان‏ها و زمین از آنِ الله است و روزی که قیامت برپا شود، اهل باطل زیانکار خواهند بود.
[در آن روز] هر گروهى را [از وحشت حساب و جزا، خوار و] به‌زانودرآمده مى‏بینى؛ همه را براى [گرفتن] نامۀ اعمالشان فرامی‌خوانند [و به آنان خطاب می‌شود:] «امروز شما در برابر آنچه كرده‌اید، جزا مى‏بینید.
این نامۀ [اعمالِ شما نزد] ماست كه به‏حق بر شما گواهى مى‏دهد. ما [تمام] اعمالی را که انجام می‏دادید [دقیقاً] ثبت مى‏كردیم.
مؤمنان نیكوكار را پروردگارشان مشمول رحمت خویش قرار خواهد داد. این همان كامیابى آشكار است.
ولى [به] کافران [خطاب می‌شود:] «مگر نه این بود كه در برابر آیات من كه بر شما عرضه مى‏شد، گردنكشى مى‏كردید و گروهى بزهكار بودید؟
و چون گفته می‌شد: "وعدۀ الله حق است و [در وقوع] قیامت هیچ تردیدی نیست"، می‌گفتید: "نمی‌دانیم قیامت چیست؛ فقط تصورى [در این مورد] داریم؛ و[لى] به یقین نرسیده‏ایم"».
رفتار زشتشان بر آنان آشكار مى‏شود و عذابى كه آن را مسخره مى‏كردند، دامنگیرشان خواهد شد.
[به آنان] گفته می‌شود: «امروز شما را [در عذاب دوزخ] رها می‌کنیم؛ چنان كه شما [نیز در دنیا نسبت] به دیدار امروز بی‏اعتنا بودید؛ و جایگاهتان آتش است و هیچ یاورى نخواهید داشت.
این [گرفتارى] از آن روست كه آیات الهی را مسخره می‌کردید و زندگى دنیا فریبتان داده بود». امروز [کافران را] از آتش بیرون نخواهند آورد و از آنان درخواست پوزش نمى‏شود.
ستایش مخصوص الله است؛ پروردگار آسمان‏ها و زمین و تمامیِ جهانیان.
بزرگی در آسمان‏ها و زمین از آنِ اوست؛ و او تعالی شکست‌ناپذیرِ حکیم است.
سورة الجاثية
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورةُ (الجاثية) من السُّوَر المكية، وقد جاءت ببيانِ اتصاف الله بكمال العِزَّة والحِكْمة، والقدرة والعدل؛ ومن ذلك: قيامُه بجَمْعِ الخلائق يوم القيامة، والفصلِ بينهم على أعمالهم في يوم مَهُولٍ تجثو فيه الناسُ على رُكَبِها، وفي ذلك حثٌّ على صدق العمل في الدنيا؛ فاللهُ مُحْصٍ كلَّ عمل؛ عظُمَ أو صغُرَ، وجاءت السورة بتذكيرِ اللهِ خَلْقَه بنِعَمِه عليهم، والردِّ على الدَّهْريين.

ترتيبها المصحفي
45
نوعها
مكية
ألفاظها
488
ترتيب نزولها
65
العد المدني الأول
37
العد المدني الأخير
37
العد البصري
37
العد الكوفي
37
العد الشامي
37

* قوله تعالى: {وَقَالُواْ مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا اْلدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَآ إِلَّا اْلدَّهْرُۚ وَمَا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنْ عِلْمٍۖ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ} [الجاثية: 24]:

عن أبي هُرَيرةَ رضي الله عنه، عن النبيِّ صلى الله عليه وسلم، قال: «كان أهلُ الجاهليَّةِ يقولون: إنَّما يُهلِكُنا الليلُ والنهارُ، وهو الذي يُهلِكُنا ويُمِيتُنا ويُحْيِينا، فقال اللهُ في كتابه: {وَقَالُواْ مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا اْلدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَآ إِلَّا اْلدَّهْرُۚ} [الجاثية: 24]، قال: فيسُبُّون الدَّهْرَ، فقال اللهُ تبارَكَ وتعالى: يُؤذِيني ابنُ آدَمَ؛ يسُبُّ الدَّهْرَ، وأنا الدَّهْرُ، بِيَدي الأمرُ، أُقلِّبُ الليلَ والنهارَ». "الصحيح المسند من أسباب النزول" (1 /183).

* سورة (الجاثية):

اختصَّتْ سورةُ (الجاثية) بذكرِ لفظ (جاثية)، الذي يتعلق بيوم القيامة وأهواله، يوم تجثو الناسُ على رُكَبِها من الفزع؛ قال تعالى: {وَتَرَىٰ كُلَّ أُمَّةٖ جَاثِيَةٗۚ كُلُّ أُمَّةٖ تُدْعَىٰٓ إِلَىٰ كِتَٰبِهَا اْلْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ} [الجاثية: 28].

* سورة (الشَّريعة):

سُمِّيت بهذا الاسم؛ لوقوع لفظ (شريعة) فيها، ولم يقَعْ في غيرها من القرآن؛ قال تعالى: {ثُمَّ جَعَلْنَٰكَ عَلَىٰ ‌شَرِيعَةٖ مِّنَ اْلْأَمْرِ فَاْتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَآءَ اْلَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ} [الجاثية: 18].

1. مصدر القرآن الكريم، وإثباتُ وَحْدانية الله (١-٦).

2. جزاء المكذِّبين بآيات الله (٧-١١).

3. التذكير بنِعَم الله على عباده (١٢-١٥).

4. نِعَمُه الخاصة ببني إسرائيل، وإنزالُ الشرائع (١٦-٢٠).

5. عدلُه في المحسِنين والمسِيئين (٢١-٢٣).

6. الرد على الدَّهْريِّين (٢٤-٢٧).

7. من مَشاهد يوم القيامة (٢٨-٣٧).

ينظر: "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" لمجموعة من العلماء (7 /161).

إثباتُ صِفَتَيِ العِزَّة والحِكْمة لله عز وجل؛ فمن كمال عِزَّته وحِكْمته: جمعُ الخلائق يوم القيامة للفصل بينهم، وجزاؤُهم على أعمالهم، بعد أن بيَّن لهم طريقَيِ الخير والشر، وأقام الحُجة عليهم.

واسمُ السورة دالٌّ أتمَّ الدلالة على هذا المقصد، و(الجاثية) اسمٌ من أسمائها يدل على هولِ ما يحصل فيها.

ينظر: "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (2 /476).