ترجمة سورة التحريم

الترجمة الفلبينية (تجالوج) للمختصر في تفسير القرآن الكريم

ترجمة معاني سورة التحريم باللغة الفلبينية من كتاب الترجمة الفلبينية (تجالوج) للمختصر في تفسير القرآن الكريم.
من تأليف: مركز تفسير للدراسات القرآنية .

O Sugo, bakit ka nagbabawal ng pinayagan ni Allāh para sa iyo na pagpapasiya sa babaing alipin mong si Maria, na naghahangad dahil doon ng pagpapalugod sa mga maybahay mo noong nanibugho sila roon? Si Allāh ay Mapagpatawad sa iyo, Maawain sa iyo!
Nagsabatas nga si Allāh para sa inyo ng pagkalas sa mga pangako ninyo sa pamamagitan ng panakip-sala kung nakatagpo kayo ng kabutihan doon o nagsinungaling kayo sa pangako. Si Allāh ay ang Tagaadya ninyo at Siya ay ang Maalam sa mga kalagayan ninyo at anumang naangkop para sa inyo, ang Marunong sa pagbabatas Niya at pagtatakda Niya.
Banggitin mo nang nagtangi ang Propeta - basbasan siya ni Allāh at pangalagaan - kay Ḥafṣah ng isang ulat. Bahagi nito ay na siya ay hindi lalapit sa maybahay niyang si Maria. Noong nagpabatid si Ḥafṣah kay `Ā'ishah hinggil sa ulat at nagbalita naman si Allāh sa Propeta Niya tungkol sa pagpalaganap ng lihim niya, pinagalitan niya si Ḥafṣah at bumanggit siya rito ng isang bahagi mula sa binanggit nito at nanahimik siya tungkol sa ibang bahagi. Nagtanong ito sa kanya: "Sino ang nagpabatid sa iyo nito?" Nagsabi naman siya: "Nagpabatid sa akin ang Maalam sa bawat bagay, ang Nakababatid sa bawat nakakubli."
Nagindapat sa inyong dalawa na magbalik-loob kayong dalawa dahil ang mga puso ninyong dalawa ay kumiling sa pag-ibig sa kinasuklaman ng Sugo ni Allāh - basbasan siya ni Allāh at pangalagaan - na pag-iwas sa babaing alipin niya at pagbabawal nito sa sarili niya. Kung magpupumilit kayo sa pag-ulit sa panunulsol ninyong dalawa sa kanya, tunay na si Allāh ay Tagatangkilik niya at Tagaadya Niya, at gayon din si Anghel Gabriel. Ang mabubuti sa mga mananampalataya ay mga katangkilik niya at mga mapag-adya sa kanya. Ang mga anghel, matapos ng pag-aadya ni Allāh sa kanya, ay mga katulong para sa kanya at mga mapag-adya laban sa sinumang nananakit sa kanya.
Marahil ang Panginoon ng Propeta - kaluwalhatian sa Kanya, kung nagdiborsiyo siya sa inyo ay magpapalit sa kanya ng mga maybahay na higit na mabuti kaysa sa inyo – mga babaing nagpapaakay sa utos niya, mga babaing mananampalataya kay Allāh at sa Sugo, mga babaing tagatalima kay Allāh, mga babaing tagabalik-loob mula sa mga pagkakasala nila, mga babaing mananamba sa Panginoon nila, mga babaing tagaayuno, na mga dating nakapag-asawa at mga birhen hindi nakatalik ng iba pa sa kanya; subalit hindi siya nagdiborsiyo sa kanila.
O mga sumampalataya kay Allāh at gumawa ayon sa isinabatas Niya para sa kanila, gumawa kayo para sa mga sarili ninyo at para sa mga mag-anak ninyo ng isang pananggalang laban sa Apoy na malaki, na pinaniningas ng mga tao at mga bato. Sa ibabaw ng Apoy na ito ay may mga anghel na mababagsik sa sinumang pumapasok dito, na matitindi. Hindi sila sumusuway sa utos ni Allāh kapag nag-utos Siya sa kanila, at gumagawa sila sa anumang ipinag-uutos Niya sa kanila nang walang panlulupaypay ni pananamlay.
Sasabihin sa mga tagatangging sumampalataya sa Araw ng Pagbangon: "O mga tumangging sumampalataya kay Allāh, huwag kayong magdahi-dahilan sa araw [na ito] dahil sa dating taglay ninyo na kawalang-pananampalataya at mga pagsuway sapagkat hindi tatanggapin ang mga dahi-dahilan ninyo. Gagantimpalaan lamang kayo sa Araw na ito ayon sa dati ninyong ginagawa sa Mundo na kawalang-pananampalataya kay Allāh at pagpapasinungaling sa mga sugo Niya."
O mga sumampalataya kay Allāh at gumawa ayon sa isinabatas Niya para sa kanila, magbalik-loob kayo kay Allāh mula sa mga pagkakasala ninyo ayon sa pagbabalik-loob na tapat. Marahil ang Panginoon ninyo ay magbubura para sa inyo sa mga masagwang gawa ninyo at magpapasok sa inyo sa mga hardin na dumadaloy mula sa ilalim ng mga palasyo ng mga ito ang mga ilog sa Araw ng Pagbangon, sa Araw na hindi mang-aaba si Allāh sa Propeta at hindi Siya mang-aaba sa mga sumampalataya kasama nito sa pamamagitan ng pagpapasok sa kanila sa Apoy. Ang liwanag nila ay sisinag sa mga harapan nila at sa mga kanang kamay nila sa Landasin, habang nagsasabi: "O Panginoon namin, buuhin Mo para sa amin ang liwanag namin hanggang sa makapasok kami sa Paraiso para hindi kami maging tulad ng mga mapagpaimbabaw na naaapula ang liwanag nila sa Landasin, at magpatawad Ka sa amin sa mga pagkakasala namin; tunay na Ikaw sa bawat bagay ay May-kakayahan sapagkat hindi Ka nawawalang-kakayahan sa pagbuo ng liwanag namin at pagpapalampas sa mga pagkakasala namin."
O Sugo, makibaka ka sa mga tagatangging sumampalataya sa pamamagitan ng tabak at sa mga mapagpaimbabaw sa pamamagitan ng dila at pagpapatupad sa mga takdang parusa, at magpakatindi ka sa kanila upang magpakundangan sila sa iyo. Ang kanlungan nila na kakanlungan nila sa Araw ng Pagbangon ay ang Impiyerno. Kay sagwa bilang kahahantungan ang kahahantungan nila na pagwawakasan nila!
Naglahad si Allāh ng isang paghahalintulad, para sa mga tumangging sumampalataya sa Kanya at sa mga sugo Niya, na ang kaugnayan nila sa mga mananampalataya ay hindi magpapakinabang, gaya ng sa kalagayan ng mga maybahay ni Noe at ni Lot. Silang dalawa noon ay mga maybahay ng dalawang lingkod na maaayos, ngunit nagtaksil silang dalawa sa mga asawa nilang dalawa dahil sa ginagawa nilang dalawa noon na pagsagabal sa landas ni Allāh at pakikipag-adya sa mga alagad ng kawalang-pananampalataya kabilang sa mga kalipi nilang dalawa kaya hindi nagpakinabang sa kanilang dalawa ang kanilang pagiging mga asawa para sa dalawang lingkod na maayos. Sasabihin sa kanilang dalawa: "Pumasok kayong dalawa sa Apoy kabilang sa kabuuan ng mga papasok doon kabilang sa mga tagatangging sumampalataya at mga suwail."
Naglahad si Allāh ng isang paghahalintulad, para sa mga sumampalataya sa Kanya at sa mga sugo Niya, na pagkakaugnay nila sa mga tagatangging sumampalataya ay hindi nakapipinsala at hindi nakaaapekto sa kanila hanggat sila ay mga nananatiling matatag sa katotohanan, gaya ng sa kalagayan ng maybahay ni Paraon nang nagsabi siya: "O Panginoon ko, magpatayo Ka para sa akin sa piling Mo ng isang bahay sa Paraiso, magpaligtas Ka sa akin laban sa kapangyarihan ni Paraon, kapamahalaan niya, at mga gawain niyang masagwa, at magpaligtas Ka sa akin laban sa mga taong tagalabag sa katarungan sa mga sarili nila dahil sa pagsunod nila sa kanya sa pagmamalabis niya at paglabag niya sa katarungan."
Naglahad si Allāh ng isang paghahalintulad, para sa mga sumampalataya sa Kanya at sa mga sugo Niya, sa kalagayan ni Maria na anak ni `Imrān, na nangalaga sa puri niya laban sa pangangalunya. Kaya nag-utos si Allāh kay Anghel Gabriel na umihip doon [sa bulsa ng baro ni Maria] kaya ipinagbuntis nito, dahil sa kakayahan ni Allāh, si Hesus na anak ni Maria, nang walang ama. Nagpatotoo si Maria sa mga batas ni Allāh at sa mga kasulatan Nito na ibinaba sa mga sugo Nito. Siya noon ay kabilang sa mga tumatalima kay Allāh sa pamamagitan ng pagsunod sa mga ipinag-uutos Niya at pag-iwas sa mga sinasaway Niya.
سورة التحريم
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورة (التحريم) من السُّوَر المدنيَّة، نزلت بعد سورة (الحُجُرات)، وقد عاتَبَ اللهُ فيها النبيَّ صلى الله عليه وسلم بسبب تحريمه العسلَ على نفسه إرضاءً لزوجاته، وورَد فيها النهيُ عن أن يُحرِّمَ أحدٌ شيئًا على نفسه لإرضاء أحدٍ؛ فلا قُرْبةَ في ذلك، وكذا فيها تنبيهٌ لنساء النبي صلى الله عليه وسلم ولكل المؤمنين على التزام الأدب مع الله، ومع رسوله صلى الله عليه وسلم.

ترتيبها المصحفي
66
نوعها
مدنية
ألفاظها
254
ترتيب نزولها
107
العد المدني الأول
12
العد المدني الأخير
12
العد البصري
12
العد الكوفي
12
العد الشامي
12

قوله تعالى: {يَٰٓأَيُّهَا اْلنَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَآ أَحَلَّ اْللَّهُ لَكَۖ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَٰجِكَۚ وَاْللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ ١ قَدْ فَرَضَ اْللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَٰنِكُمْۚ وَاْللَّهُ مَوْلَىٰكُمْۖ وَهُوَ اْلْعَلِيمُ اْلْحَكِيمُ ٢ وَإِذْ أَسَرَّ اْلنَّبِيُّ إِلَىٰ بَعْضِ أَزْوَٰجِهِۦ حَدِيثٗا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِۦ وَأَظْهَرَهُ اْللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُۥ وَأَعْرَضَ عَنۢ بَعْضٖۖ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِۦ قَالَتْ مَنْ أَنۢبَأَكَ هَٰذَاۖ قَالَ نَبَّأَنِيَ اْلْعَلِيمُ اْلْخَبِيرُ ٣ إِن تَتُوبَآ إِلَى اْللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَاۖ وَإِن تَظَٰهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اْللَّهَ هُوَ مَوْلَىٰهُ وَجِبْرِيلُ وَصَٰلِحُ اْلْمُؤْمِنِينَۖ وَاْلْمَلَٰٓئِكَةُ بَعْدَ ذَٰلِكَ ظَهِيرٌ} [التحريم: 1-4]:

عن عائشةَ أمِّ المؤمنين رضي الله عنها: «أنَّ النبيَّ صلى الله عليه وسلم كان يمكُثُ عند زَيْنبَ بنتِ جَحْشٍ، ويَشرَبُ عندها عسَلًا، فتواصَيْتُ أنا وحَفْصةُ: أنَّ أيَّتَنا دخَلَ عليها النبيُّ صلى الله عليه وسلم، فَلْتقُلْ: إنِّي أجدُ منك رِيحَ مَغافيرَ، أكَلْتَ مَغافيرَ؟! فدخَلَ على إحداهما، فقالت له ذلك، فقال: «لا، بل شَرِبْتُ عسَلًا عند زَيْنبَ بنتِ جَحْشٍ، ولن أعُودَ له»؛ فنزَلتْ: {يَٰٓأَيُّهَا اْلنَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَآ أَحَلَّ اْللَّهُ لَكَۖ} [التحريم: 1] إلى {إِن تَتُوبَآ إِلَى اْللَّهِ} [التحريم: 4] لعائشةَ وحَفْصةَ، {وَإِذْ أَسَرَّ اْلنَّبِيُّ إِلَىٰ بَعْضِ أَزْوَٰجِهِۦ} [التحريم: 3] لقوله: «بل شَرِبْتُ عسَلًا»». أخرجه البخاري (٥٢٦٧).

* قوله تعالى: {عَسَىٰ رَبُّهُۥٓ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبْدِلَهُۥٓ أَزْوَٰجًا خَيْرٗا مِّنكُنَّ} [التحريم: 5]:

عن عُمَرَ بن الخطَّابِ رضي الله عنه، قال: «اجتمَعَ نساءُ النبيِّ ﷺ في الغَيْرةِ عليه، فقلتُ لهنَّ: {عَسَىٰ رَبُّهُۥٓ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبْدِلَهُۥٓ أَزْوَٰجًا خَيْرٗا مِّنكُنَّ} [التحريم: 5]؛ فنزَلتْ هذه الآيةُ». أخرجه البخاري (٤٩١٦).

وعنه رضي الله عنه، قال: «لمَّا اعتزَلَ نبيُّ اللهِ صلى الله عليه وسلم نساءَه، قال: دخَلْتُ المسجدَ، فإذا الناسُ ينكُتون بالحصى، ويقولون: طلَّقَ رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم نساءَه، وذلك قبل أن يُؤمَرْنَ بالحِجابِ، فقال عُمَرُ: فقلتُ: لَأعلَمَنَّ ذلك اليومَ، قال: فدخَلْتُ على عائشةَ، فقلتُ: يا بنتَ أبي بكرٍ، أقَدْ بلَغَ مِن شأنِكِ أن تُؤذِي رسولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم؟ فقالت: ما لي وما لك يا بنَ الخطَّابِ؟! عليك بعَيْبتِك، قال: فدخَلْتُ على حَفْصةَ بنتِ عُمَرَ، فقلتُ لها: يا حَفْصةُ، أقَدْ بلَغَ مِن شأنِكِ أن تُؤذِي رسولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم؟ واللهِ، لقد عَلِمْتِ أنَّ رسولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم لا يُحِبُّكِ، ولولا أنا لطلَّقَكِ رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فبكَتْ أشدَّ البكاءِ، فقلتُ لها: أين رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم؟ قالت: هو في خِزانتِه في المَشْرُبةِ، فدخَلْتُ، فإذا أنا برَباحٍ غلامِ رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم قاعدًا على أُسْكُفَّةِ المَشْرُبةِ، مُدَلٍّ رِجْلَيهِ على نَقِيرٍ مِن خشَبٍ، وهو جِذْعٌ يَرقَى عليه رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم وينحدِرُ، فنادَيْتُ: يا رَباحُ، استأذِنْ لي عندَك على رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فنظَرَ رَباحٌ إلى الغُرْفةِ، ثم نظَرَ إليَّ، فلَمْ يقُلْ شيئًا، ثم قلتُ: يا رَباحُ، استأذِنْ لي عندَك على رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فنظَرَ رَباحٌ إلى الغُرْفةِ، ثم نظَرَ إليَّ، فلَمْ يقُلْ شيئًا، ثم رفَعْتُ صوتي، فقلتُ: يا رَباحُ، استأذِنْ لي عندَك على رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم؛ فإنِّي أظُنُّ أنَّ رسولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم ظَنَّ أنِّي جِئْتُ مِن أجلِ حَفْصةَ، واللهِ، لَئِنْ أمَرَني رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم بضَرْبِ عُنُقِها، لَأَضرِبَنَّ عُنُقَها، ورفَعْتُ صوتي، فأومأَ إليَّ أنِ ارْقَهْ، فدخَلْتُ على رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم وهو مضطجِعٌ على حصيرٍ، فجلَسْتُ، فأدنى عليه إزارَه، وليس عليه غيرُه، وإذا الحصيرُ قد أثَّرَ في جَنْبِه، فنظَرْتُ ببصَري في خِزانةِ رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فإذا أنا بقَبْضةٍ مِن شَعِيرٍ نحوِ الصَّاعِ، ومِثْلِها قَرَظًا، في ناحيةِ الغُرْفةِ، وإذا أَفِيقٌ معلَّقٌ، قال: فابتدَرتْ عَيْناي، قال: «ما يُبكِيك يا بنَ الخطَّابِ؟»، قلتُ: يا نبيَّ اللهِ، وما ليَ لا أبكي وهذا الحصيرُ قد أثَّرَ في جَنْبِك، وهذه خِزانتُك لا أرى فيها إلا ما أرى، وذاك قَيْصَرُ وكِسْرَى في الثِّمارِ والأنهارِ، وأنت رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، وصَفْوتُه، وهذه خِزانتُك؟! فقال: «يا بنَ الخطَّابِ، ألَا تَرضَى أن تكونَ لنا الآخرةُ ولهم الدنيا؟»، قلتُ: بلى، قال: ودخَلْتُ عليه حينَ دخَلْتُ وأنا أرى في وجهِه الغضَبَ، فقلتُ: يا رسولَ اللهِ، ما يشُقُّ عليك مِن شأنِ النِّساءِ؟ فإن كنتَ طلَّقْتَهنَّ، فإنَّ اللهَ معك وملائكتَه وجِبْريلَ وميكائيلَ، وأنا وأبو بكرٍ والمؤمنون معك، وقلَّما تكلَّمْتُ - وأحمَدُ اللهَ - بكلامٍ إلا رجَوْتُ أن يكونَ اللهُ يُصدِّقُ قولي الذي أقولُ، ونزَلتْ هذه الآيةُ آيةُ التخييرِ: {عَسَىٰ رَبُّهُۥٓ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبْدِلَهُۥٓ أَزْوَٰجًا خَيْرٗا مِّنكُنَّ} [التحريم: 5]، {وَإِن تَظَٰهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اْللَّهَ هُوَ مَوْلَىٰهُ وَجِبْرِيلُ وَصَٰلِحُ اْلْمُؤْمِنِينَۖ وَاْلْمَلَٰٓئِكَةُ بَعْدَ ذَٰلِكَ ظَهِيرٌ} [التحريم: 4]، وكانت عائشةُ بنتُ أبي بكرٍ وحَفْصةُ تَظاهرانِ على سائرِ نساءِ النبيِّ صلى الله عليه وسلم، فقلتُ: يا رسولَ اللهِ، أطلَّقْتَهنَّ؟ قال: «لا»، قلتُ: يا رسولَ اللهِ، إنِّي دخَلْتُ المسجدَ والمسلمون ينكُتون بالحَصى، يقولون: طلَّقَ رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم نساءَه، أفأنزِلُ فأُخبِرَهم أنَّك لم تُطلِّقْهنَّ؟ قال: «نعم، إن شِئْتَ»، فلَمْ أزَلْ أُحدِّثُه حتى تحسَّرَ الغضَبُ عن وجهِه، وحتى كشَرَ فضَحِكَ، وكان مِن أحسَنِ الناسِ ثَغْرًا، ثم نزَلَ نبيُّ اللهِ صلى الله عليه وسلم، ونزَلْتُ، فنزَلْتُ أتشبَّثُ بالجِذْعِ، ونزَلَ رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم كأنَّما يمشي على الأرضِ، ما يَمَسُّه بيدِه، فقلتُ: يا رسولَ اللهِ، إنَّما كنتَ في الغُرْفةِ تِسْعةً وعِشْرينَ؟ قال: «إنَّ الشهرَ يكونُ تِسْعًا وعِشْرينَ»، فقُمْتُ على بابِ المسجدِ، فنادَيْتُ بأعلى صوتي: لم يُطلِّقْ رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم نساءَه، ونزَلتْ هذه الآيةُ: {وَإِذَا ‌جَآءَهُمْ ‌أَمْرٞ مِّنَ اْلْأَمْنِ أَوِ اْلْخَوْفِ أَذَاعُواْ بِهِۦۖ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى اْلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُوْلِي اْلْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ اْلَّذِينَ يَسْتَنۢبِطُونَهُۥ مِنْهُمْۗ} [النساء: 83]، فكنتُ أنا استنبَطْتُ ذلك الأمرَ، وأنزَلَ اللهُ عز وجل آيةَ التخييرِ». أخرجه مسلم (١٤٧٩).

* سورة (التحريم):

سُمِّيت سورة (التحريم) بهذا الاسم؛ لِما ذُكِر فيها من تحريمِ النبي صلى الله عليه وسلم على نفسِه ما أحلَّ اللهُ له؛ قال تعالى: {يَٰٓأَيُّهَا اْلنَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَآ أَحَلَّ اْللَّهُ لَكَۖ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَٰجِكَۚ وَاْللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ} [التحريم: 1].
* سورة (اْلنَّبِيِّ):
للسبب السابق نفسه.

* سورة {لِمَ تُحَرِّمُ}:
وتسميتها بهذا الاسمِ من قبيل تسمية السورة بأولِ كلمة فيها.

1. عتابٌ ومغفرة (١-٢).

2. إفشاء سرِّ الزوجية، وعواقبه (٣-٥).

3. الرعاية مسؤولية ومكافأة (٦-٩).

4. العِظات من سِيَر الأقدمين (١٠-١٢).

ينظر: "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" لمجموعة من العلماء (8 /245).

يقول البِقاعيُّ: «مقصودها: الحثُّ على تقديرِ التدبير في الآداب مع الله ومع رسوله، لا سيما للنساء؛ اقتداءً بالنبي صلى الله عليه وسلم في حُسْنِ عِشْرته، وكريم صُحْبته، وبيان أن الأدبَ الشرعي تارة يكون باللِّين، وأخرى بالسوط وما داناه، ومرة بالسيف وما والاه.

واسماها (التحريم، والنبيُّ): موضِّحٌ لذلك». "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (3 /99).