ترجمة سورة الزخرف

الترجمة الأذرية

ترجمة معاني سورة الزخرف باللغة الأذرية من كتاب الترجمة الأذرية.
من تأليف: لي خان موساييف .

1. Ha. Mim.
2. Bu aydın Kitaba and ol­sun!
3. Biz Quranı ərəbcə nazil etdik ki, onu anlayasınız.
4. Şübhəsiz ki, o, yanı­mız­da­kı Ana Kitabdandır. O, ucadır, hik­mət­lə dolu­dur.
5. Siz həddi aşan adamlar oldu­ğunu­za görə, Biz Zikri si­zə çat­dır­maqdan vaz keçməli­yik?
6. Biz əvvəlki ümmətlərə də neçə-ne­çə peyğəmbər gön­dər­miş­dik.
7. Onlara elə bir peyğəmbər gəlmədi ki, onu məsxərəyə qoy­ma­sınlar.
8. Biz onlardan daha qüv­vətli olanları məhv etdik. Əv­vəlki­lərin aqi­bəti ötüb keçmiş­dir.
9. Əgər sən onlardan: “Göy­ləri və yeri kim yaratmışdır?”– deyə so­ruşsan, mütləq: “On­la­rı Qüdrətli və Bilən Allah ya­rat­mışdır!”– de­yə­cəklər.
10. O, yeri sizin üçün beşik etdi və orada sizin üçün yollar saldı ki, bəlkə düz gedə bilə­siniz.
11. Göydən lazım olduğu qə­dər su endirildi. Biz onunla ölü bir di­yarı di­ril­tdik. Siz də be­ləcə dirildilib çı­xa­rıla­caq­sınız.
12. O, bütün canlıları və bit­ki­ləri cüt ya­ratdı. Mindiyiniz gə­miləri və heyvanları yaratdı ki,
13. onların belinə, yaxud gö­yərtəsinə qalxıb yerləşdiyi­niz za­man Rəb­binizin nemətini yada salıb deyə­si­niz: “Bunu bi­zə ram edən Allah pakdır, müqəd­dəs­dir. Yoxsa bi­zim ona gücümüz çatmaz­dı.
14. Şübhəsiz ki, biz Rəbbi­mizə qayı­dacağıq”.
15. Müşriklər Allahın qulla­rın­dan bə­zisini Onun bir his­səsi qə­bul et­dilər (Ona övlad­lar və şəriklər qoşdular). Həqi­qə­tən, insan açıq-aydın nankordur.
16. Yoxsa Allah yaratdıq­la­rından qız­ları Özünə götürüb oğ­lan­la­rı sizin üçün seçmiş­dir?
17. Onlardan birinə, Mərhə­mətli Allaha aid etdikləri qız uşa­ğı ilə müj­də verilsə, hir­sindən üzü qapqara qaralar.
18. Onlar zinət içində böyü­dülən və çəkişmə zamanı ay­dın da­nı­şa bilməyən qızları­mı Allaha isnad edirlər?
19. Onlar Mərhəmətli Allahın qul­ları olan mələkləri qız he­sab et­dilər. Məgər on­lar mələk­lərin yaradılışının şahidi olub­lar? On­la­rın bu şahidliyi ya­zı­lacaq və buna görə cavab ver­məli olacaqlar.
20. Onlar dedilər: “Əgər Mər­həmətli Allah istəsəydi, biz on­lara iba­dət et­məzdik!” Onların bu haqda heç bir bi­liyi yoxdur. Onlar an­caq yalan danı­şırlar.
21. Bəlkə onlara bundan əv­vəl kitab vermişik və onlar da ona is­tinad edir­lər?
22. Xeyr! Müşriklər: “Biz ata­larımızı bu yolda gördük və biz də on­ların yo­lunu tutub ge­də­cəyik!”– deyirlər.
23. Biz səndən əvvəl hansı bir şəhərə xəbərdarlıq edən bir pey­ğəm­bər gön­dər­diksə, onun cah-calal içində yaşayan sa­kin­ləri: “Biz ata­larımızı bu yolda gör­dük və biz də onların yo­lu­nu tutub ge­də­cə­yik!”– dedilər.
24. Peyğəmbər dedi: “Əgər sizə ata­la­rınızın tutduğu o yol­dan da­ha doğ­ru­sunu göstər­səm necə?” Onlar dedilər: “Biz si­zin­lə gön­də­rilənləri inkar edi­rik”.
25. Biz də onlardan intiqam aldıq. Bir gör haqqı yalan sa­yan­la­rın aqibəti necə oldu.
26. Bir zaman İbrahim öz atasına və qövmünə demişdi: “Mən si­zin ibadət etdikləri­niz­dən uzağam.
27. Yalnız məni yaradan­dan başqa! Şübhəsiz ki, O məni doğru yo­la yönəl­dəcək”.
28. O, bu “lə ilahə illəl­lah” kəl­mə­si­ni öz nəsli ara­sında daimi qala­caq bir kəlmə etdi ki, bəl­kə doğru yola qa­yıt­sın­lar.
29. Doğrusu, Mən bunlara da, ata­la­rına da, haqq və onu bəyan edən bir elçi gələnədək dolanışıq nəsib etdim.
30. Onlara haqq gəldikdə isə: “Bu, sehrdir, biz ona inanmı­rıq!”– dedilər.
31. Onlar dedilər: “Nə üçün bu Qu­ran iki şəhərdən (Mək­kə­dən və ya Taif­dən) olan bö­yük bir adama nazil edil­mədi?”
32. Sənin Rəbbinin mərhə­mətini on­larmı bölüşdürürlər? Biz dün­ya həya­tında onla­rın dolanışıqlarını aralarında bö­lüşdürdük. Bi­ri digəri­ni öz ya­nına iş­çi götürsün deyə, bəzi­lərinin dərəcə­lə­rini di­gərlərin­dən üstün etdik. Sənin Rəb­bi­nin mərhəməti onların yığ­dıq­la­rından daha xeyirlidir.
33. Əgər insanların kafirlik zəminində birləşmiş vahid bir ümmətə çe­vrilmək təh­lü­kəsi ol­masaydı, Mərhəmətli Allahı in­kar edənlərin ev­lərinin tavan­larını və çıx­dıqları nərdi­van­la­rı da gümüşdən edər­dik,
34. evlərinin qapılarını və söykən­dik­ləri taxtları da,
35. üstəlik, zinət də verərdik. Bütün bunlar sadəcə dünya hə­ya­tı­nın keçici zövqüdür. Axirət isə sənin Rəbbinin ya­nında an­caq Allah­dan qorxanlar üçün­dür.
36. Kim Mərhəmətli Allahın zik­rin­dən üz döndərsə, Biz şey­tanı ona cala­yar və o da ona yol­daş olar.
37. Əlbəttə ki, şeytanlar on­ları haqq yoldan sapdırar, onlar isə özlərinin haqq yolda olduqlarını güman edə­r­lər.
38. Nəhayət, o, hüzurumu­za gəldik­də yoldaşına deyər: “Kaş ki, mə­nimlə sə­nin aranda məş­riqlə məğrib arasındakı uzaq­lıq qədər mə­safə olaydı. Sən nə pis yoldaş imişsən!”
39. Onlara deyilər: “Siz haq­sızlıq etdi­yinizə görə bu gün əzaba şə­rik olma­ğı­nız sizə heç bir fayda verməz!”
40. Sənmi karlara eşitdirə­cəksən, ya­xud korları və aşkar az­ğın­lıq için­də olanları doğru yola yönəldəcəksən?
41. Biz səni götürüb apar­saq da, yenə onlardan mütləq inti­qam ala­ca­ğıq.
42. Yaxud onlara vəd etdi­yi­mizi sə­nə göstərəcəyik. Şüb­hə­siz ki, Bi­zim on­lara gücü­müz çatar.
43. Odur ki, sən özünə vəhy olunan ayələrə sarıl! Əslində, sən düz yoldasan.
44. Doğrusu, bu Quran sə­nin üçün və sənin xalqın üçün bir şə­rəf­dir. Siz sor­ğu-suala tu­tulacaqsınız.
45. Səndən əvvəl göndərdi­yimiz el­çilərdən – onların da­vam­çı­la­rın­dan soruş; Biz Mər­hə­mət­li Allahdan başqa iba­dət edi­ləsi mə­bud­lar­mı icad et­mi­şik?
46. Biz Musanı Öz dəlilləri­mizlə Fi­ron və onun əyanları­nın ya­nı­na gön­dər­dik. Musa de­di: “Mən aləmlərin Rəb­bi­nin elçisiyəm!”
47. Musa dəlillərimizi onla­ra bəyan edən kimi onlar buna gül­dü­lər.
48. Bizim onlara göstərdiyi­miz hər bir möcüzə, əvvəlki­lər­dən da­ha da üs­tün idi. Biz on­ları əzabla yaxaladıq ki, bəlkə, doğru yola qa­yıdalar.
49. Onlar: “Ey sehrbaz! Sə­nə verdiyi əhd xatirinə Rəb­bi­nə biz­dən ötrü dua et, biz də doğru yola gələk”– dedilər.
50. Biz əzabı onlardan uzaq­laşdıran kimi, sözlərindən dön­dü­lər.
51. Firon qövmünü çağırıb dedi: “Ey qövmüm! Misir səl­tə­nə­ti və al­tım­dan axan bu çaylar mənim deyilmi? Məgər görmür­sü­nüz?
52. Ya da mən bu aciz və az qala sö­zünü belə aydın başa sala bil­məyən adam­dan daha üstün deyiləmmi?
53. Nə üçün ona qızıl bilər­ziklər ta­xılmayıb və onunla bir­likdə bir-birinin ardınca mə­lək­lər gəlməyib?”
54. Firon öz xalqını aldatdı, onlar da ona itaət etdilər. Hə­qi­qə­tən, onlar fasiq adamlar idi­lər.
55. Onlar Bizi qəzəbləndir­dikdə on­lardan intiqam alıb ha­mısını də­nizdə ba­tırdıq.
56. Biz onları sonradan gə­lənlərə sələf və ibrət et­dik.
57. Məryəm oğlu örnək gös­tərilincə sənin xalqın sevinc­dən gül­dü.
58. Onlar dedilər: “Bizim mə­bud­ları­mız yaxşıdır, yoxsa o?” On­lar bunu sə­nə yalnız höcət etmək üçün dedilər. Doğrusu, onlar hö­cətləşən adamlardır.
59. O, yalnız və yalnız Bi­zim nemət verdiyimiz və İsrail oğul­la­rı­na nümunə etdiyimiz bir quldur.
60. Əgər istəsəydik, yer üzün­də içi­nizdən sizi əvəz edə­cək mə­lək­lər ya­ra­dardıq.
61. Həqiqətən, İsanın yer üzü­nə enmə­si Saatın yaxınlaş­ması­nın əla­məti­dir. Qi­yamətə şəkk et­mə­yin və Mənə tabe olun. Bu, doğru yoldur!
62. Şeytan sizi doğru yoldan döndər­məsin. Şübhəsiz ki, o si­zin açıq-aydın düşmə­niniz­dir.
63. İsa aydın dəlillərlə gəl­diyi za­man dedi: “Mən sizə hik­mət gə­tir­mi­şəm və barə­sində ziddiyyətə düşdü­yü­nüz bəzi şeyləri izah et­mək üçün gəl­mi­şəm. Allahdan qorxun və mənə itaət edin!
64. Həqiqətən, Allah mə­nim də Rəb­bim, sizin də Rəbbiniz­dir. Elə isə Ona ibadət edin! Budur düz yol!”
65. Firqələr öz aralarında ix­tilafa düşdülər. Ağrılı-acılı bir gü­nün əza­bın­dan vay zalımla­rın halına!
66. Onlar özləri də hiss et­mədən o Saatın qəflətən on­la­ra gəl­mə­sin­dən baş­qa bir şey­mi gözləyirlər?
67. O gün müttəqilərdən baş­qa bü­tün dostlar bir-birinə düş­mən kə­silə­cəklər.
68. Ey qullarım! Həmin gün sizə qorxu yox­dur və siz heç kə­dər­lənməyə­cəksiniz də.
69. Siz ayələrimizə iman gə­tirib mü­səlman olmusunuz.
70. Siz də, zövcələriniz də fərəhlə Cənnətə daxil olun!
71. Onlar üçün qızıl sinilər və piya­lələr dolandırılacaq. Ora­da nəfslərin istədiyi və göz­lərə xoş gələn hər şey ola­caq­. Siz ora­da əbədi qalacaq­sınız.
72. Xeyirxah əməllərinizin nə­ticəsi kimi varis olduğunuz Cən­nət budur.
73. Orada sizin üçün bol-bol mey­və­lər var, onlardan ye­yə­cək­siniz.
74. Şübhəsiz ki, günah­kar­lar əbədi olaraq Cəhənnəm əzabı için­də qalacaq­lar.
75. Onların əzabı yüngül­ləş­diril­mə­yə­cək və onlar orada na­ümid qa­lacaq­lar.
76. Biz onlara zülm et­mə­dik, lakin onlar özləri zalım idilər.
77. Onlar Cəhənnəm gözət­çi­si­ni çağı­rıb deyəcəklər: “Ey Ma­lik! Qoy Rəbbin canımızı alıb qurtarsın!” O isə: “Siz bu­rada əbədi qala­caq­sınız!”– de­yəcək.
78. Biz sizə haqqı təqdim et­dik, lakin çoxunuz haqqı xoş­la­mır­dı.
79. Yoxsa müşriklər işə qəti qərarmı verdilər? Əslində, qəti qə­ra­rı Biz veri­rik.
80. Yoxsa onlar elə hesab edirlər ki, Biz onların sirlərini və gizli da­nışıq­la­rı­nı eşitmi­rik? Xeyr! Yanlarında əməllə­ri­ni ya­zan elçi­lə­ri­miz var.
81. De: “Əgər Mərhəmətli Allahın övladı olsaydı, ona ilk ibadət edən mən olar­dım.
82. Göylərin və yerin Rəbbi, Ərşin Rəbbi müqəddəsdir və on­la­rın Ona aid etdikləri sifət­lərdən uzaqdır!”
83. Onları burax, qoy vəd olunduq­ları günə qovuşana­dək batil iş­lərə dal­sınlar və bir müd­dət əylənsinlər.
84. Göydə də məbud, yerdə də mə­bud yalnız Odur. O, Hikmət sa­hibidir, Bilən­dir.
85. Göylərin, yerin və onla­rın ara­sın­da olan hər şeyin sa­hibi olan Allah nə qə­dər xeyir­xahdır! O Saat (Qiyamət) haqqında bil­gi Ondadır və siz Onun hü­zu­ru­na qay­tarılacaqsınız.
86. Müşriklərin Onu qoyub yalvar­dıq­ları tanrılar şəfaət ve­rə bil­məz­lər. Mə­nasını bilə­rək haqqa şəhadət verən­lər isə is­tisnadır.
87. Əgər onlardan özlərini kimin ya­ratdığını soruşsan, əl­bəttə: “Allah!”– de­yərlər. Gör necə də haqdan döndəri­lir­lər!
88. Peyğəmbər dedi: “Ey Rəb­bim! Bun­lar iman gətirmə­yən adam­lardır!”
89. Onlara “Salam!” deyib, vaz keç. Onlar tezliklə bilə­cək­lər.
سورة الزخرف
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورة (الزُّخْرف) من السُّوَر المكية، من مجموعة سُوَر (الحواميم)، افتُتحت ببيان عظمة هذا الكتاب، وقُدْرتِه على البيان والإبلاغ، وجاءت ببشارةِ الأمَّة بعلوِّ قَدْرها ورفعتها، محذِّرةً إياها من زخارفِ هذه الدنيا وزَيْفِها؛ فهي دارُ مَمَرٍّ، لا دارُ مستقرٍّ، وخُتمت السورة بتنزيه الله عز وجل عن الولدِ والشريك؛ لكمالِ اتصافه بصفات الألوهية الحَقَّة.

ترتيبها المصحفي
43
نوعها
مكية
ألفاظها
837
ترتيب نزولها
63
العد المدني الأول
89
العد المدني الأخير
89
العد البصري
89
العد الكوفي
89
العد الشامي
88

* قوله تعالى: {وَلَمَّا ضُرِبَ اْبْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ} [الزخرف: 57]:

عن أبي يَحيَى مولَى ابنِ عَقِيلٍ الأنصاريِّ، قال: «قال ابنُ عباسٍ: لقد عَلِمْتُ آيةً مِن القرآنِ ما سألَني عنها رجُلٌ قطُّ، فما أدري أعَلِمَها الناسُ فلم يَسألوا عنها، أم لم يَفطَنوا لها فيَسألوا عنها؟ ثم طَفِقَ يُحدِّثُنا، فلمَّا قامَ، تلاوَمْنا ألَّا نكونَ سأَلْناه عنها، فقلتُ: أنا لها إذا راحَ غدًا، فلما راحَ الغَدَ، قلتُ: يا بنَ عباسٍ، ذكَرْتَ أمسِ أنَّ آيةً مِن القرآنِ لم يَسأَلْك عنها رجُلٌ قطُّ، فلا تَدري أعَلِمَها الناسُ فلم يَسألوا عنها، أم لم يَفطَنوا لها؟ فقلتُ: أخبِرْني عنها، وعن اللَّاتي قرأتَ قبلها، قال: نَعم، إنَّ رسولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم قال لقُرَيشٍ: يا معشرَ قُرَيشٍ، إنَّه ليس أحدٌ يُعبَدُ مِن دُونِ اللهِ فيه خيرٌ، وقد عَلِمتْ قُرَيشٌ أنَّ النَّصارى تعبُدُ عيسى ابنَ مَرْيَمَ، وما تقولُ في مُحمَّدٍ، فقالوا: يا مُحمَّدُ، ألستَ تزعُمُ أنَّ عيسى كان نبيًّا وعبدًا مِن عبادِ اللهِ صالحًا، فلَئِنْ كنتَ صادقًا، فإنَّ آلهتَهم لكما تقولون؟! قال: فأنزَلَ اللهُ عز وجل: {وَلَمَّا ضُرِبَ اْبْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ} [الزخرف: 57]، قال: قلتُ: ما {يَصِدُّونَ}؟ قال: يَضِجُّون، {وَإِنَّهُۥ لَعِلْمٞ لِّلسَّاعَةِ} [الزخرف: 61]، قال: هو خروجُ عيسى ابنِ مَرْيَمَ عليه السلام قبلَ يومِ القيامةِ». أخرجه أحمد (٢٩١٨).

*(سورةُ الزُّخْرف):

سُمِّيت (سورةُ الزُّخْرف) بهذا الاسم؛ لمجيء لفظ (الزُّخْرف) في وصفِ الحياة الدنيا في قوله تعالى: {وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَٰبٗا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِـُٔونَ ٣٤ وَزُخْرُفٗاۚ وَإِن كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَٰعُ اْلْحَيَوٰةِ اْلدُّنْيَاۚ وَاْلْأٓخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ} [الزخرف: 34-35].

1. مكانة القرآن، وعاقبة المستهزئين بالمرسلين (١-٨).

2. إقرار المشركين بربوبية الله تعالى (٩-١٤).

3. ضلال المشركين في العبادة (١٥-٢٥).

4. حِكْمة الله تعالى في اختيار رسله (٢٦-٣٥).

5. حال المُعرِض عن ذكرِ الله، وتسليةُ النبي صلى الله عليه وسلم (٣٦-٤٥).

6. قصة موسى عليه السلام مع فرعون (٤٦-٥٦).

7. قصة عيسى عليه السلام (٥٧-٦٦).

8. عباد الله المؤمنين ونِعَمُ الله عليهم (٦٧-٧٣).

9. الأشقياء الفُجَّار يوم القيامة (٧٤-٨٠).

10. تنزيه الله تعالى عن الولدِ والشريك (٨١-٨٩).

ينظر: "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" لمجموعة من العلماء (7 /102).

مقصدُ سورة (الزُّخْرف) هو البِشارة بإعلاء الله لهذه الأمَّة، وتفضيلها على باقي الأُمَم؛ فالأمة الإسلامية هي أعلى الأمم شأنًا ورفعةً، ولتحقيق ذلك لا بد من الارتباط بالآخرة، وتركِ زَيْفِ الدنيا وزُخْرُفها، وعدمِ التعلق بها.

ينظر: "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (2 /466).