ترجمة سورة الشورى

الترجمة الفارسية - دار الإسلام

ترجمة معاني سورة الشورى باللغة الفارسية من كتاب الترجمة الفارسية - دار الإسلام.
من تأليف: فريق عمل اللغة الفارسية بموقع دار الإسلام .

حم [حا. میم].
عسق [عین. سین. قاف].
الله شکست‌ناپذیر حکیم، بر تو و پیامبران پیش از تو چنین وحى مى‏فرستد.
هرچه در آسمان‏ها و زمین است متعلق به اوست؛ و او بلندمرتبه و بزرگ است.
نزدیک است آسمان‏ها [از شکوه و عظمت الهی] از فراز یکدیگر بشكافند، و فرشتگان، پروردگارشان را با ستایش تقدیس مى‏كنند و براى ساكنان زمین [كه توبه كرده‏اند] آمرزش مى‏طلبند. آگاه باشید كه الله آمرزندۀ مهربان است.
[ای پیامبر،] الله خود مراقبِ [رفتارِ] كسانى است كه غیر او را [دوست و] کارسازِ خود برگزیده‌اند و تو كارگزار [و مسئول رفتار] آنان نیستى.
ما قرآن را این گونه به زبان عربی بر تو وحى كردیم تا اهل مکه و ساكنان اطرافش را بیم دهى و در مورد روز محشر ـ که تردیدی در وقوعش نیست ـ به آنان هشدار دهى. [آن روز،] گروهى بهشتى‏اند و گروهى در آتش سوزان.
اگر الله مى‏خواست، همۀ مردم را امتی واحد [که الله را به یگانگی عبادت کنند] قرار مى‏داد؛ ولى [به انسان اختیار داد؛ او تعالی] هر کس را بخواهد، به رحمت خویش درمی‌آورد؛ و مشرکان هیچ کارساز و یاورى نخواهند داشت.
آیا آنان به جای او کسی [دیگر را به عنوان دوست و] کارساز برگزیده‌اند؟ حال آنكه كارساز [جهانیان] الله است و اوست كه مردگان را زنده مى‏كند و بر هر كارى تواناست.
[بگو: «ای مردم،] هر اختلافى بین شماست، داورى‌اش با الله است. چنین است الله، پروردگار من؛ بر او توکل كرده‌ام و به پیشگاهش بازمی‏آیم».
او آفرینندۀ آسمان‏ها و زمین است؛ همسرانى از [جنسِ] خود شما برایتان قرار داد و از چهارپایان نیز جفت آفرید؛ به این صورت، تعداد شما را افزایش مى‏دهد. هیچ چیز همانند الله نیست و همو شنوا و بیناست.
کلید‌ [گنجینه‌های] آسمان‏ها و زمین در اختیارِ اوست؛ [نعمت و] روزی را بر هر کس که بخواهد، گسترده می‌دارد و یا تنگ می‌گیرد. به راستی که او بر هر چیزی داناست.
از دین همان را براى شما مقرر كرد كه به نوح امر كرده بود؛ و نیز آنچه به تو وحى كردیم و آنچه به ابراهیم و موسى و عیسى امر كردیم؛ اینكه: «دین را برپا نگاه دارید و در مورد آن فرقه‌فرقه نشوید [و اختلاف نورزید]». [پذیرشِ] دعوت تو بر مشركان گران آمده است. الله است كه هر كس را بخواهد [توفیقِ عبادت می‌دهد و] به سوى خویش برمى‌گزیند؛ و هر کس را [که توبه کند و به درگاهش] بازآید، به سوى خویش هدایت خواهد كرد.
هنگامی که دلایل محکمِ نبوتِ پیامبر بر کافران عرضه شد، آنان از روی برترى‌خواهى [و حسادتی] كه بینشان بود، راه تفرقه پیمودند؛ و اگر فرمان پروردگارت [در موردِ مهلت و تأخیرِ عذاب] تا زمانى معین، از پیش مقرر نشده بود، [بی‌درنگ] میانشان داورى مى‏شد؛ و اما پس از کافران [و به دلیل انكار و اختلاف آنان] وارثان كتاب [تورات و انجیل نیز] در مورد قرآن، سخت در تردید و بدگمانى‏ هستند.
[ای پیامبر، مردم را] به سوی این [آیین الهی] دعوت کن و چنان كه فرمان یافته‏اى پایداری كن و از هوس‏های آنان پیروى نكن و بگو: «به همۀ کتاب‏هایی كه الله نازل كرده است ایمان دارم و فرمان یافته‌ام كه در برابر شما به عدالت رفتار كنم. الله پروردگار ما و شماست. [نتیجۀ] اعمال ما براى ماست و [نتیجۀ] اعمال شما براى شما؛ هیچ [دشمنی و] جدالی بین ما و شما نیست. الله همۀ ما را [در قیامت] جمع خواهد كرد و بازگشت [همه] به سوی اوست».
كسانى كه پس از پذیرش عمومى، دربارۀ [حقانیت دینِ] الله دلیل می‌آورند، منطق آنان نزد پروردگارشان [باطل و] بى‌پایه است؛ خشم [الهی] گریبانگیرشان مى‏شود و عذابى سخت [در پیش] دارند.
الله است که قرآن و مقیاس عدالت را به‏حق نازل كرده است؛ و تو چه می‌دانی؟ شاید قیامت نزدیک باشد.
كسانى كه قیامت را باور ندارند، [با تمسخر و] به شتاب آن را مى‏خواهند؛ و كسانى كه [به روزِ جزا] باور دارند و مى‏دانند كه حق است، از آن هراسانند. آگاه باشید! کسانی كه در مورد قیامت، جدل و انكار مى‏كنند، در گمراهىِ بى‌پایانى قرار دارند.
الله نسبت به بندگانش باریک‌بین [و مهربان] است؛ به هر کس بخواهد، روزی می‌بخشد؛ و او توانای شکست‌ناپذیر است.
کسی كه كِشت آخرت را بخواهد، به كِشته‌اش بركت مى‏بخشیم؛ و هر کس [تنها] كِشت دنیا را بخواهد، در اختیار او قرار مى‏دهیم؛ ولى در آخرت بهره‏اى نخواهد داشت.
آیا [مشرکان] معبودانى دارند كه بدون اجازۀ الله، [قوانین] دینى برایشان مقرر كرده‏اند؟ اگر حُكمِ قطعى [براى مهلت دادن به گناهکاران] در میان نبود، [بى‌درنگ] میانشان داورى مى‏شد؛ و ستمکاران عذابی دردناک [در پیش] دارند.
[در روز قیامت،] ستمکاران را از دستاوردشان هراسان مى‏بینى و [خواهی دید که كیفر آن کارها] دامنگیرشان است؛ ولى مؤمنان نیكوكار در باغ‏های بهشتند؛ هر چه بخواهند، نزد پروردگارشان دارند؛ فضل [و بخششِ] بزرگ همین است.
این همان [فضیلتی] است كه الله به بندگان مؤمن و نیكوكارش بشارت مى‏دهد. [ای پیامبر،] بگو: «در برابر این رسالت، پاداشى از شما نمى‏خواهم؛ جز [رعایتِ دوستی و] محبتِ خویشاوندى؛ و هر کس [در این راستا] اقدام نیكویى كند، بر پاداشش در آن [مورد] مى‏افزاییم. به راستی كه الله آمرزگارى قدرشناس است.
آیا مشرکان مى‏گویند: «[محمد] به الله دروغ نسبت داده است؟» اگر الله بخواهد، بر دل تو مُهر مى‏نهد؛ و[لى] الله باطل را محو مى‏كند و حق را با سخنان [و تمهیداتِ] خویش به كرسى مى‏نشانَد؛ كه او به راز دل‏ها داناست.
اوست که توبۀ بندگانش را می‌پذیرد و از بدی‏ها درمى‌گذرد و آنچه مى‏كنید مى‏داند.
او [درخواستِ] مؤمنانِ نیكوكار را مى‏پذیرد و از فضلِ خویش بر [پاداش] آنان مى‏افزاید؛ و کافران عذابى سخت [در پیش] دارند.
اگر الله روزىِ [برخى از] بندگانش را گشایش مى‏داد، در زمین ستم و سركشى مى‏كردند؛ ولى به ‏اندازه‏اى كه بخواهد مقرر مى‏دارد كه او به [حال] بندگانش آگاه و بیناست.
او ذاتی است كه باران را پس از نومیدى [مردم] مى‏فرستد و رحمت خویش را مى‏گسترد؛ و او تعالی كارساز و ستوده است.
از نشانه‏هاى [توان و تدبیر] او، آفرینش آسمان‏ها و زمین و موجودات زنده‏اى است كه در آنها پراكنده كرده است؛ و هر گاه اراده كند، بر جمع‌آورى آنها نیز تواناست.
هر مصیبتی که به شما رسد، به خاطر کارهایی است که انجام داده‌اید؛ و [الله] از بسیاری [از گناهانتان] گذشت می‌کند.
شما هرگز در زمین [و آسمان، الله را] به تنگ نمى‏آورید؛ و در برابر الله هیچ كارساز و یاورى نخواهید داشت.
از نشانه‌های [توان و تدبیرِ] الهی، کشتی‏های کوه‌پیکری است که در دریاها در حرکتند.
اگر الله بخواهد، باد را ساكن مى‏گردانَد تا [کشتی‏ها] بر پهنۀ دریا بى‏حركت بمانند. به راستى در این [امر،] براى هر شكیباى سپاسگزاری، نشانه‌هایى است.
یا [اگر بخواهد، سرنشینانِ] آن کشتی‏ها را به کیفر اعمالشان نابود می‌سازد؛ در حالی که او از بسیاری [از گناهان] ‌گذشت می‌کند.
[تا موجب عبرت باشد] و كسانى كه در مورد آیات ما به مجادله برمى‌خیزند، بدانند كه [اگر عذاب الهی فرارسد،] راه گریزى نخواهند داشت.
[ای مردم،] آنچه به شما داده شده است، نعمت‏های [گذراىِ] زندگى دنیاست؛ و آنچه نزد الله است، براى مؤمنانى كه بر پروردگارشان توکل مى‏كنند، بهتر و پاینده‏تر است.
و [نیز براى] کسانی كه از گناهان بزرگ و بی‌حیایی‌ها اجتناب می‌ورزند و آنگاه كه خشمگین می‌شوند، گذشت مى‏كنند.
و کسانی كه [دعوت] پروردگارشان را پذیرا مى‏شوند و نماز برپا مى‏دارند و كارشان در ميانشان [بر پايه‌] مشورت است و از آنچه روزى‌شان كرده‏ایم، انفاق مى‏كنند.
و کسانی که هر گاه ستمی به آنان برسد، [به دفاع و] انتقام برمی‌خیزند.
و جزای هر بدی، کیفری همانند آن بدی است [نه بیشتر]؛ پس هر کس گذشت کند و کار را به اصلاح [و آشتی] آورَد، پاداشش بر عهدۀ الله است. بی‌گمان، او ستمکاران را دوست ندارد.
البته کسانی كه پس از ستمى كه دیده‏اند، انتقام می‌گیرند، هیچ [بازخواست و] سرزنشی بر آنان نیست.
راه [بازخواست و] سرزنش، تنها بر ستمکارانى گشوده است كه به ناحق در زمین برترى‌جویی مى‏كنند. آنان عذابى دردناک [در پیش] دارند.
اما هر کس شكیبایى و گذشت كند، نشان از قدرت ارادۀ [او] دارد.
هر کس که الله او را گمراه كند، پس از الله هیچ [یاور و] كارسازى نخواهد داشت؛ و [در روز قیامت،] ستمکاران را مى‏بینى كه چون عذاب را مشاهده كنند، مى‏گویند: «آیا راه بازگشتى [به دنیا] هست؟»
[در آن روز،] ستمگران را مشاهده خواهى كرد كه بر آتش عرضه مى‏شوند؛ و در حالى كه از [شدت] خواری، فروتن شده‏اند، زیرچشمى مى‏نگرند؛ و [در آن حال] مؤمنان مى‏گویند: «زیانكاران [واقعى] كسانى هستند كه [به طمع دنیا] خود و خانواده‏شان را در قیامت به زیان‏انداخته‌اند. آگاه باشید! ستمکاران، گرفتارِ عذابى پایدارند.
و آنان در برابر الله، كارسازى نخواهند داشت كه یارى‌شان كند؛ و هر کس كه الله او را گمراه كند، راهى [براى نجات] نخواهد داشت.
[ای مردم،] پیش از آنكه روزى فرارسد كه بازگشتى از جانب الله ندارد، دعوت پروردگارتان را بپذیرید. در آن روز، نه پناهگاهى خواهید داشت، نه [فرصتی برای] انكار.
[ای پیامبر] اگر [مشرکان از دعوتِ تو] روى می‌گردانند، [توفیق را از خود سلب می‌كنند]. ما تو را نگهبان آنان نفرستادیم و تو وظیفه‏اى جز رساندن [وحی] نداری؛ و چون رحمتى از جانب خود به انسان بچشانیم، به آن سرمست مى‏شود؛ و اگر به سزاى رفتار گذشتۀ خود دچار مصیبتى شود، [به جاى بیدارى، ناسپاسی مى‌کند]. به راستی که انسان بسیار ناسپاس است.
فرمانروایى آسمان‏ها و زمین، از آنِ الله است. او هر چه بخواهد، مى‏آفریند؛ به هر کس که بخواهد، [فرزندِ] دختر مى‏بخشد و به هر کس كه بخواهد، [فرزندِ] پسر.
یا پسر و دختر را ـ هر دو ـ با هم می‌دهد؛ و هر کس را که بخواهد، نازا مى‏گرداند كه او دانای تواناست.
درخورِ هیچ بشرى نیست كه الله با او سخن بگوید؛ مگر با وحى یا از فراسویِ حجابى یا [اینکه الله] فرشته‏اى بفرستد كه به فرمانش هر چه بخواهد، وحى كند. بی‌تردید، او تعالی بلندمرتبۀ حکیم است.
[ای پیامبر] این‏گونه، قرآن را [توسط جبرئیل و] به فرمان خویش بر تو وحى كردیم. [پیش از آن] تو آگاهى نداشتى كه كتاب و ایمان چیست؛ ولى ما آن را نورى ساختیم كه هر یک از بندگان خویش را كه بخواهیم، به آن هدایت كنیم؛ و مسلّماً تو به راهى راست [= اسلام] هدایت مى‏كنى.
راه الله که آنچه در آسمان‏ها و زمین است از آنِ اوست. آگاه باشید! [همۀ] امور به سوی الله بازمی‌گردد.
سورة الشورى
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورةُ (الشُّورى) من السُّوَر المدنية، وقد دعَتِ السورةُ الكريمة إلى الوَحْدة، والاجتماع، والاعتصام، ونَبْذِ الفُرْقة والاختلاف، ولا يكون اجتماعٌ ووَحْدة دون الاجتماع على الكتاب والسُّنة، والاعتصام بهما؛ فالجماعة للأفهام قبل أن تكونَ للأبدان، كما أبانت السورةُ عن مقاصدِ الوحي والرسالة، وآياتِ الله عز وجل في هذا الكون، وصفات المؤمنين التي ينبغي أن تكون.

ترتيبها المصحفي
42
نوعها
مكية
ألفاظها
860
ترتيب نزولها
62
العد المدني الأول
50
العد المدني الأخير
50
العد البصري
50
العد الكوفي
53
العد الشامي
50

* سورة (الشُّورى):

سُمِّيت سورة (الشُّورى) بهذا الاسم؛ لوصفِ المؤمنين فيها بالتشاور في أمورهم؛ كما في قوله تعالى: {وَاْلَّذِينَ اْسْتَجَابُواْ لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُواْ اْلصَّلَوٰةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَىٰ بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ} [الشورى: 38].

مقصودُ السُّورة هو الاجتماعُ على هذا الدِّين القائم على الإيمان بأركانه، ورُوحُه الأُلْفة والتشاوُرُ وتقارُبُ القلوب، الداعي إلى التواضعِ وعدم التكبُّر، والاجتماع والوَحْدة وعدم التفرُّق، ولا سيما الاجتماع على أمر هذا الدِّين العظيم.

وأمرُ المؤمنين بالشُّورى، وتسمية السورة بـ(الشورى): واضحُ الدَّلالة على ذلك.

ينظر: "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (2 /451).