ترجمة سورة لقمان

الترجمة الخميرية

ترجمة معاني سورة لقمان باللغة الخميرية من كتاب الترجمة الخميرية.
من تأليف: جمعية تطوير المجتمع الاسلامي الكمبودي .

អាលីហ្វ ឡាម មីម។
នេះគឺជាអាយ៉ាត់ៗនៃគម្ពីរ(គួរអាន)ដែលពោរពេញទៅ ដោយគតិបណ្ឌិត។
ជាការចង្អុលបង្ហាញ និងជាក្ដីមេត្ដាករុណាចំពោះបណ្ដាអ្នក ដែលសាងអំពើល្អ។
គឺបណ្ដាអ្នកដែលប្រតិបត្ដិសឡាត និងបរិច្ចាគហ្សាកាត់ ហើយពួកគេមានជំនឿយ៉ាងច្បាស់នឹងថ្ងៃបរលោក។
អ្នកទាំងនោះស្ថិតលើការចង្អុលបង្ហាញពីម្ចាស់របស់ពួកគេ ហើយអ្នកទាំងនោះគឺជាអ្នកដែលជោគជ័យ។
ហើយក្នុងចំណោមមនុស្សលោក មានអ្នកខ្លះទិញពាក្យសំដី លេងសើច(អ្វីៗដែលនាំឱ្យភេ្លចអល់ឡោះ) ដើម្បីធ្វើឱ្យអ្នកដទៃ វងេ្វងពីមាគ៌ារបស់អល់ឡោះដោយគ្មានចំណេះដឹង ហើយគេយក វា(អាយ៉ាត់គួរអាន)ទុកជាការចំអក។ ពួកទាំងនោះនឹងទទួល ទារុណកម្មយ៉ាងអាម៉ាស់បំផុត។
ហើយនៅពេលដែលអាយ៉ាត់ៗរបស់យើងត្រូវសូត្រឱ្យគេ ស្ដាប់ គេបានងាកចេញទាំងក្រអឺតក្រទមហាក់ដូចជាមិនបានឮ ហាក់ដូចជាក្នុងត្រចៀកទាំងពីររបស់គេមានឆ្នុកចុក។ ដូចេ្នះ ចូរ អ្នក(មូហាំម៉ាត់)ផ្ដល់ដំណឹងដល់គេនូវទារុណកម្មដ៏ឈឺចាប់ចុះ។
ពិតប្រាកដណាស់ បណ្ដាអ្នកដែលមានជំនឿ និងបានសាង អំពើល្អត្រឹមត្រូវនោះ ពួកគេនឹងទទួលបានឋានសួគ៌ណាអ៊ីម ។
ដោយពួកគេស្ថិតនៅក្នុងនោះជាអមតៈ។ ការសន្យារបស់ អល់ឡោះគឺជាការពិត។ ហើយទ្រង់មហាខ្លាំងពូកែ មហាគតិបណ្ឌិត។
ទ្រង់បានបង្កើតមេឃជាច្រើនជាន់់ដោយគ្មានសសរដែល ពួកអ្នកមើលឃើញវា។ ហើយទ្រង់បានបោះភ្នំជាច្រើនជាប់នៅលើ ផែនដី ដើម្បីកុំឱ្យវារញ្ជួយដល់ពួកអ្នក។ ហើយទ្រង់បានពង្រាយសត្វ គ្រប់ប្រភេទនៅលើវា។ ហើយយើងបានបញ្ចុះទឹកភ្លៀងពីលើមេឃ រួចយើងបានបណ្ដុះរុក្ខជាតិគ្រប់ប្រភេទដ៏ស្រស់បំព្រងនៅលើវា។
នេះគឺជាការបង្កើតរបស់អល់ឡោះ។ ដូចេ្នះ ចូរពួកអ្នក បង្ហាញយើងមក តើអ្វីដែលអ្នកផេ្សងពីទ្រង់បានបង្កើតនោះ? ផ្ទុយ ទៅវិញ ពួកដែលបំពានគឺស្ថិតកុ្នងភាពវងេ្វងដ៏ច្បាល់លាស់។
ហើយជាការពិតណាស់ យើងបានប្រទានឱ្យលុកម៉ាននូវ ភាពឈ្លាសវៃ (ដោយយើងមានបន្ទូលថា) ចូរអ្នកដឹងគុណចំពោះ អល់ឡោះ។ ហើយអ្នកណាដែលដឹងគុណ(ចំពោះទ្រង់) ពិតប្រាកដ ណាស់ គេដឹងគុណចំពោះខ្លួនគេផ្ទាល់។ តែជនណាហើយបានរមិល គុណវិញនោះ ពិតប្រាកដណាស់អល់ឡោះមហាមានលើសលប់(មិន ត្រូវការអ្វីទាំងអស់) ជាទីកោតសរសើរ។
ហើយ(ចូរចងចាំ)នៅពេលដែលលុកម៉ានបានពោលទៅ កាន់កូនរបស់គាត់ដោយគាត់ទូន្មានគេថាៈ ឱកូនសម្លាញ់. ឯងកុំធ្វើ ស្ហ៊ីរិកនឹងអល់ឡោះឱ្យសោះ។ ពិតប្រាកដណាស់ អំពើស្ហ៊ីរិកគឺជា បាបកម្មមួយដ៏ធំ។
ហើយយើងបានផ្ដែផ្ដាំដល់មនុស្សលោក(ឱ្យធ្វើល្អ)ចំពោះ ឪពុកម្ដាយរបស់គេ។ (ដោយសារ)ម្ដាយរបស់គេបានពរពោះរូបគេ ដោយលំបាកថែមលើលំបាកបំផុត។ ហើយការផ្ដាច់បំបៅរូបគេក្នុង អំឡុងពេលពីរឆ្នាំ។ ដូចេ្នះ ចូរអ្នកដឹងគុណចំពោះយើង និងឪពុកម្ដាយរបស់អ្នកចុះ។ ចំពោះយើងគឺជាកន្លែងវិលត្រឡប់។
ហើយប្រសិនបើគាត់ទាំងពីរ(ឪពុកម្ដាយ)ព្យាយាមជម្រុញ ឱ្យអ្នកធ្វើស្ហ៊ីរិកជាមួយយើង(អល់ឡោះ)នូវអ្វីដែលអ្នកមិនបានដឹង វាទេនោះ ចូរអ្នកកុំស្ដាប់បង្គាប់ពួកគាត់ទាំងពីរឱ្យសោះ។ តែអ្នកត្រូវ កតញ្ញូចំពោះគាត់ទាំងពីរនៅក្នុងលោកិយនេះដោយអំពើល្អ។ ហើយ ចូរអ្នកដើរតាមមាគ៌ាអ្នកដែលបានវិលត្រឡប់មករកយើង។ បន្ទាប់ មកកន្លែងវិលត្រឡប់របស់ពួកអ្នកគឺមកកាន់យើងតែមួយគត់។ ហើយយើងនឹងប្រាប់ពួកអ្នកនូវអ្វីដែលពួកអ្នកធ្លាប់បានប្រព្រឹត្ដ។
ឱកូនសម្លាញ់. ពិតប្រាកដណាស់ ទោះបីជាវា(អំពើល្អ ឬ អំពើអាក្រក់)មានទម្ងន់ប៉ុនគ្រាប់ស្ពៃ ហើយវានៅក្នុងថ្ម ឬនៅលើ មេឃជាច្រើនជាន់ ឬនៅលើផែនដីក៏ដោយ ក៏អល់ឡោះនាំវាមក (ដើម្បីតបស្នង)ដែរ។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះមហាទន់ភ្លន់ មហាជ្រួតជ្រាប។
ឱកូនសម្លាញ់. ចូរឯងប្រតិបត្ដិសឡាត និងប្រើគ្នាឱ្យធ្វើ ប្រការល្អ និងហាមឃាត់គ្នាអំពីប្រការអាក្រក់ ហើយនិងអត់ធ្មត់ទៅ លើអ្វីដែលកើតឡើងចំពោះឯង។ ពិតប្រាកដណាស់ ទាំងនោះគឺនៅ ក្នុងចំណោមបទបញ្ជាដែលចាំបាច់ត្រូវអនុវត្ដ។
ហើយចូរឯងកុំងាកមុខចេញពីមនុស្សលោក(ដោយអំនួត) និងកុំដើរនៅលើផែនដីនេះដោយក្រអឺតក្រទមឱ្យសោះ។ ពិតប្រាកដ ណាស់ អល់ឡោះមិនស្រឡាញ់អ្នកដែលក្រអឺតក្រទមនិងអំនួតនោះ ឡើយ។
ហើយចូរឯងបន្ទន់ឥរិយាបថក្នុងដំណើររបស់ឯង និងបន្ទន់ សំឡេងរបស់ឯង។ ពិតប្រាកដណាស់ សំឡេងទាំងឡាយដ៏អាក្រក់ នោះ គឺជាសំឡេងសត្វលា។
តើពួកអ្នកមិនឃើញទេឬ ពិតប្រាកដណាស់អល់ឡោះបាន បង្កើតអ្វីដែលមាននៅលើមេឃជាច្រើនជាន់ និងអ្វីដែលមាននៅលើ ផែនដីជាប្រយោជន៍សម្រាប់ពួកអ្នក ហើយទ្រង់បានបំពេញនៀកម៉ាត់របស់ទ្រង់ដល់ពួកអ្នកទាំងផ្នែកខាងក្រៅ(ខ្លួនប្រាណ) និងផ្នែក ខាងក្នុង(ចិត្ដគំនិត)នោះ? ហើយក្នុងចំណោមមនុស្សលោក មាន អ្នកខ្លះឈ្លោះប្រកែកគ្នាក្នុងរឿងអល់ឡោះដោយគ្មានចំណេះដឹងនិង គ្មានការចង្អុលបង្ហាញ ហើយនិងគ្មានគម្ពីរបំភ្លឺការពិត។
ហើយនៅពេលដែលមានគេនិយាយទៅកាន់ពួកគេថាៈ ចូរពួកអ្នកដើរតាមអី្វ(គម្ពីរគួរអាន)ដែលអល់ឡោះបានបញ្ចុះមកនោះ ពួកគេបានឆ្លើយថាៈ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកយើងកំពុងតែដើរតាម អី្វដែលពួកយើងទទួលបានពីដូនតារបស់ពួកយើង។ (តើពួកគេធ្វើ តាមដែរឬ)បើទោះបីជាស្ហៃតនអូសទាញពួកគេទៅកាន់ភ្លើងនរក ដែលឆេះសន្ធោសន្ធៅនោះ?
ហើយអ្នកណាដែលប្រគល់ខ្លួនរបស់គេទៅចំពោះ អល់ឡោះដោយគេជាអ្នកដែលសាងអំពើល្អនោះ គេពិតជាបាន ប្រកាន់ខ្ជាប់នឹងខ្សែដ៏រឹងមាំ(គម្ពីរគួរអាន)។ ហើយលទ្ធផលចុង ក្រោយនៃកិច្ចការទាំងអស់នឹងវិលត្រឡប់ទៅកាន់អល់ឡោះវិញ។
តែអ្នកណាហើយបានប្រឆាំងវិញនោះ ចូរកុំឱ្យការប្រឆាំង របស់គេធ្វើឱ្យអ្នក(មូហាំម៉ាត់)ព្រួយបារម្ភឱ្យសោះ។ កន្លែងវិល ត្រឡប់របស់ពួកគេគឺមកកាន់យើងតែមួយគត់។ ហើយយើងនឹង ប្រាប់ពួកគេនូវអ្វីដែលពួកគេបានប្រព្រឹត្ដ។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះមហាដឹងនូវអ្វីដែលមាននៅក្នុងចិត្ដ(របស់ពួកគេ)។
យើងឱ្យពួកគេសប្បាយរីករាយ(នៅក្នុងលោកិយ)បន្ដិច បន្ដួចប៉ុណ្ណោះ។ បន្ទាប់មកយើងនឹងរុញច្រានពួកគេទៅកាន់ទារុណកម្មដ៏ឃោរឃៅ(នៅថ្ងៃបរលោក)។
ហើយប្រសិនបើអ្នក(មូហាំម៉ាត់)សួរពួកគេ(ពួកមូស្ហរីគីន) ថាៈ តើអ្នកណាដែលបានបង្កើតមេឃជាច្រើនជាន់ និងផែនដី? ពួកគេពិតជានឹងឆ្លើយថាៈ គឺអល់ឡោះ។ ចូរអ្នកពោលថាៈ រាល់ការសរសើរគឺចំពោះអល់់ឡោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេភាគច្រើន មិនដឹងឡើយ។
អី្វៗដែលមាននៅលើមេឃជាច្រើនជាន់ និងផែនដី គឺជា កម្មសិទ្ធិរបស់អល់ឡោះ។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះមហាមាន លើសលប់ និងជាទីកោតសរសើរ។
ហើយប្រសិនបើដើមឈើទាំងអស់នៅលើផែនដីនេះគឺជា ស្លាបប៉ាកា និងទឹកសមុទ្រ(គឺជាទឹកខ្មៅ) ដែលក្រោយពីនោះមាន សមុទ្រប្រាំពីរទៀតថែមពីលើវា(បន្ទាប់ពីវាស្ងួតអស់)ក៏ដោយ ក៏នៅ តែមិនគ្រប់គ្រាន់(ក្នុងការកត់ត្រា)បន្ទូលទាំងឡាយរបស់អល់ឡោះដែរ។ ពិតប្រាកដណាស់អល់ឡោះមហាខ្លាំងពូកែ មហាគតិបណ្ឌិត។
ការបង្កើតពួកអ្នក និងការធ្វើឱ្យពួកអ្នករស់ឡើងវិញ(នាថ្ងៃបរលោក) គឺដូចជាការបង្កើតជីវិតមួយប៉ុណ្ណោះ(សម្រាប់អល់ឡោះ)។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះមហាឮ មហាឃើញ ។
តើអ្នកមិនបានឃើញទេឬ ពិតប្រាកដណាស់អល់ឡោះ បញ្ចូលពេលយប់ទៅក្នុងពេលថ្ងៃ និងបញ្ចូលពេលថ្ងៃទៅក្នុងពេល យប់វិញ។ ហើយទ្រង់បានបញ្ជាព្រះអាទិត្យ និងព្រះច័ន្ទឱ្យវាទាំង ពីរដើរទៅតាមគន្លងរហូតដល់ពេលកំណត់។ ហើយពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះដឹងជ្រួតជ្រាបបំផុតនូវអ្វីដែលពួកអ្នកប្រព្រឹត្ដ។
នោះដោយសារតែអល់ឡោះគឺជាម្ចាស់ដ៏ពិតប្រាកដ។ ហើយអ្វីដែលពួកគេបួងសួងសុំផេ្សងពីទ្រង់នោះគឺជាប្រការមោឃៈ។ ហើយពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះមហាខ្ពង់ខ្ពស់ មហាឧត្ដុង្គឧត្ដម។
តើពួកអ្នកមិនបានឃើញទេឬ ពិតប្រាកដណាស់ នាវាដែល រត់នៅលើសមុទ្រជានៀកម៉ាត់របស់អល់ឡោះ ដើម្បីទ្រង់បង្ហាញពួក អ្នកនូវភស្ដុតាងមួយចំនួនរបស់ទ្រង់នោះ? ពិតប្រាកដណាស់នៅក្នុងរឿងនោះគឺជាភស្ដុតាងៗសម្រាប់រាល់អ្នកដែលអត់ធ្មត់និងដឹងគុណ។
ហើយនៅពេលដែលរលកសមុទ្រគ្របដណ្ដប់លើពួកគេ (ពួកមូស្ហរីគីន)ដូចជាដុំពពកដ៏ងងឹតនោះ ពួកគេបានបួងសួងសុំ អល់ឡោះដោយចិត្ដស្មោះសក្នុងការប្រណិបត្ដិចំពោះទ្រង់។ តែនៅ ពេលដែលទ្រង់បានសង្គ្រោះពួកគេឱ្យដល់ត្រើយ គឺពួកគេមួយចំនួន មិនសូវដឹងគុណឡើយ។ ហើយគ្មានអ្នកណាបដិសេធនឹងអាយ៉ាត់ៗ របស់យើងក្រៅពីពួកដែលក្បត់ និងប្រឆាំងឡើយ។
ឱមនុស្សលោក. ចូរពួកអ្នកកោតខ្លាចម្ចាស់របស់ពួកអ្នក និងខ្លាចថ្ងៃមួយដែលឪពុកមិនអាចជួយកូនរបស់គេ ហើយកូនមិន អាចជួយអ្វីដល់ឪពុករបស់គេបាន។ ពិតប្រាកដណាស់ ការសន្យា របស់អល់ឡោះគឺជាការពិត។ ដូចេ្នះ ចូរកុំឱ្យជីវិតលោកិយបោក ប្រាស់ពួកអ្នក និងកុំឱ្យពួកបោកប្រាស់(ស្ហៃតន ជិន និងមនុស្ស) បោកប្រាស់ពួកអ្នកប្រឆាំងនឹងអល់ឡោះឱ្យសោះ។
ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាអ្នកដឹងនូវដំណឹងនៃថ្ងៃ បរលោក និងការបញ្ចុះទឹកភ្លៀង។ ហើយទ្រង់ជាអ្នកដឹងនូវអី្វដែល មានក្នុងស្បូន។ ហើយគ្មានបុគ្គលណាម្នាក់ដឹងថា តើអ្វីដែលគេនឹង ទទួលបាននៅថ្ងៃស្អែកឡើយ។ ហើយក៏គ្មានបុគ្គលណាម្នាក់ដឹងថា តើគេនឹងស្លាប់នៅលើទឹកដីណាដែរ។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះ មហាដឹង មហាជ្រួតជ្រាប ។
سورة لقمان
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورةُ (لُقْمانَ) من السُّوَر المكية، وقد جاءت ببيانِ عظمة هذا الكتاب، واتصافه بالحِكْمة، ومن ثَمَّ إثبات صفة الحِكْمة لله عز وجل، كما ذكرت السورةُ الكريمة وصايا (لُقْمانَ) الحكيمِ لابنه، التي يجدُرُ بكلِّ مَن آمَن بهذا الكتاب أن يأخذ بها، وقد تعرَّضتِ السورةُ لدلائلِ وَحْدانية الله وعظمته في هذا الكون، وبيان أقسام الناس، وموقفهم من الكتاب؛ من مؤمنٍ به وكافر.

ترتيبها المصحفي
31
نوعها
مكية
ألفاظها
550
ترتيب نزولها
57
العد المدني الأول
33
العد المدني الأخير
33
العد البصري
34
العد الكوفي
34
العد الشامي
34

* قوله تعالى: {يَٰبُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاْللَّهِۖ إِنَّ اْلشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٞ} [لقمان: 13]:

عن عبدِ اللهِ بن مسعودٍ رضي الله عنه، قال: «لمَّا نزَلتِ: {اْلَّذِينَ ‌ءَامَنُواْ ‌وَلَمْ ‌يَلْبِسُوٓاْ إِيمَٰنَهُم بِظُلْمٍ} [الأنعام: 82]، شَقَّ ذلك على المسلمين، فقالوا: يا رسولَ اللهِ، أيُّنا لا يَظلِمُ نفسَه؟ قال: «ليس ذلك؛ إنما هو الشِّرْكُ؛ ألَمْ تَسمَعوا ما قال لُقْمانُ لابنِهِ وهو يَعِظُه: {يَٰبُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاْللَّهِۖ إِنَّ اْلشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٞ} [لقمان: 13]؟!»». أخرجه البخاري (٣٤٢٩).

* سورة (لُقْمانَ):

سُمِّيتْ سورةُ (لُقْمانَ) بهذا الاسم؛ لذكرِ (لُقْمانَ) فيها، ولم يُذكَرْ في سورة أخرى.

* قراءة النبيِّ صلى الله عليه وسلم لها في صلاة الظُّهْرِ:

عن البَراء بن عازبٍ رضي الله عنهما، قال: «كان رسولُ اللهِ ﷺ يُصلِّي بنا الظُّهْرَ، فنَسمَعُ منه الآيةَ بعد الآياتِ مِن سورةِ لُقْمانَ، والذَّاريَاتِ». أخرجه النسائي (٩٧١).

اشتمَلتْ سورةُ (لُقْمانَ) على الموضوعات الآتية:

1. المحسِنون: تعريفٌ وجزاء (١-٥).

2. فريق اللَّهْوِ من الناس (٦-٧).

3. آية الحِكْمة والقُدْرة (٨-١١).

4. نعمة الحِكْمة، والدعوةُ إلى شُكْرها (١٢-١٩).

5. إسباغ النِّعَم (٢٠-٢١).

6. الإنسان بين الكفرِ والإيمان (٢٢-٢٦).

7. كلمات الله التى لا تَنفَدُ (٢٧- ٢٨).

8. نعمة التسخير (٢٩- ٣٢).

9. المُغيَّبات وغُرور الحياة (٣٣-٣٤).

ينظر: "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" لمجموعة من العلماء (6 /27).

جاءت سورةُ (لُقْمانَ) بمقاصِدَ عظيمةٍ؛ منها: إثباتُ الحِكْمة للكتاب، التي يلزم منها حِكْمةُ مُنزِلِه في أقواله وأفعاله؛ وهو اللهُ عزَّ وجلَّ.

ومنها: تذكيرُ المشركين بدلائلِ وَحْدانية الله تعالى، وبنِعَمِه عليهم؛ من خلال وصايا (لُقْمانَ) عليه السلام لابنه، وذكَرتْ مزيَّةَ دِين الإسلام، وتسليةَ الرسول صلى الله عليه وسلم بتمسُّك المسلمين بالعُرْوة الوثقى، وأنه لا يُحزِنه كفرُ مَن كفروا.

ينظر: "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (2 /356)، "التحرير والتنوير" لابن عاشور (21 /139).