ترجمة سورة السجدة

الترجمة الفارسية - حسين تاجي

ترجمة معاني سورة السجدة باللغة الفارسية من كتاب الترجمة الفارسية - حسين تاجي.
من تأليف: د. حسين تاجي كله داري .

الم (الف. لام. میم)
نازل شدن (این) کتاب، که در آن هیچ شکی نیست، از سوی پروردگار جهانیان است.
آیا می‌گویند: «(محمد-صلی الله علیه وسلم-) آن را به دروغ بافته است؟» (نه) بلکه آن حق است، از جانب پرودگار توست، تا هشدار دهی قومی را که پیش از تو هشدار دهنده‌ای برایشان نیامده است، شاید هدایت شوند.
الله کسی است که آسمان‌ها و زمین و آنچه را میان آن‌هاست در شش روز آفرید، سپس بر عرش قرار گرفت، شما را جز او هیچ کار ساز و شفیعی نیست، آیا پند نمی‌گیرید؟!
کار (جهان هستی) را از آسمان تا زمین تدبیر می‌کند، سپس در روزی‌که مقدار آن هزار سال از سال‌هایی است که شما می‌شمارید؛ به سوی او بالا می‌رود.
این (توصیفِ) دانای پنهان و آشکار، پیروزمند مهربان است.
(همان) کسی‌که هر چه را آفرید به نیکو‌ترین (وجه) آفرید، و آفرینش انسان را از گِل آغاز کرد.
سپس نسل او را از عصاره‌ای از آب ناچیز پدید آورد.
آنگاه (اندام) او را سامان داد، و از روح خود در آن دمید، و برای شما گوش و چشم‌ها و دل‌ها قرار داد، چه اندک سپاس می‌گزارید.
و (کافران) گفتند: «آیا هنگامی‌که (مردیم و) در زمین ناپدید شدیم، آیا در آفرینش تازه‌ای خواهیم بود؟!» بلکه آنان به دیدار پروردگارشان کافرند.
(ای پیامبر!) بگو: «فرشتۀ مرگ که بر شما گماشته شده؛ جان‌تان را می‌گیرد، سپس به سوی پروردگارتان باز گردانده می‌شوید».
و اگر ببینی مجرمان را هنگامی‌که در پیشگاه پروردگارشان سر‌‌‌های‌شان به زیر افکنده‌اند، (گویند:) «پروردگارا! دیدیم، و شنیدیم، پس ما را بازگردان تا کار شایسته‌ای انجام دهیم، بی‌گمان ما (به قیامت) یقین داریم»
و اگر می‌خواستیم به هرکس هدایتش را می‌دادیم، و لیکن سخن (و و عدۀ) من حق است که جهنم را از جنیان و آدمیان همگی پُر می‌کنم.
پس به کیفر آن‌که دیدار امروزتان را فراموش کردید، (عذاب را) بچشید، بی‌گمان ما (نیز) شما را فراموش کردیم. و عذاب جاودان را بخاطر اعمالی‌که انجام می‌دادید؛ بچشید.
تنها کسانی به آیات ما ایمان می‌آورند که چون به آن پند داده شوند، سجده‌کنان (به زمین) افتند، و پروردگارشان را به پاکی بستایند، و آنان تکبر نمی‌کنند.
پهلو‌هایشان از بسترها (در دل شب) دور می‌شود، پروردگار‌شان را با بیم و امید می‌خوانند، و از آنچه به آن‌ها روزی داده‌ایم انفاق می‌کنند.
پس هیچ کس نمی‌داند چه پاداش‌های (عظیمی) که مایۀ روشنی چشم‌هاست برای آن‌ها نهفته شده است، به (پاس) آنچه که (در دنیا) انجام می‌دادند.
آیا کسی‌که مؤمن است همچون کسی است که فاسق است؟! (نه) هرگز برابر نیستند.
اما کسانی‌که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، پس برای آن‌ها باغ‌های بهشت جاویدان خواهد بود، (این به عنوان) محل پذیرایی (از آن‌ها) است؛ به پاداش آنچه که انجام می‌دادند.
و اما کسانی‌که فاسق شدند، پس جایگاه‌شان آتش (جهنم) است، هرگاه که بخواهند از آن خارج شوند، به آن باز گردانده شوند، و به آن‌ها گفته شود: «بچشید عذاب آتشی را که آن را تکذیب می‌کردید».
و یقیناً به آنان از عذاب نزدیک (این دنیا) پیش از عذاب بزرگ (آخرت) می‌چشانیم، شاید باز گردند.
و کیست ستمکار‌تر از آن کسی‌که به آیات پروردگارش پند داده شد، آنگاه از آن اعراض کند؟ بی‌گمان ما از مجرمان انتقام خواهیم گرفت.
به راستی به موسی کتاب (تورات) دادیم، پس (ای پیامبر گرامی!) از دیدار او (= موسی) در شک و تردید مباش و ما آن (تورات) را (وسیلۀ) هدایت برای بنی اسرائیل قرار دادیم.
و از آنان پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت می‌کردند، چون شکیبایی ورزیدند، و به آیات ما یقین داشتند.
مسلماً پروردگار‌‌‌‌‌ توست که در روز قیامت میان آن‌ها در آنچه اختلاف می‌کردند؛ داوری می‌کند.
آیا برای آن‌ها روشن نشده است که چه نسل‌های بسیاری را پیش از آن‌ها هلاک کردیم؟! که اینان در خانه‌های (ویران شدۀ) آن‌ها راه می‌روند، بی‌گمان در این نشانه‌ها (و عبرت‌ها) است، آیا نمی‌شنوند؟!
آیا ندیدند که ما آب را به سوی زمین خشک (و بی‌گیاه) می‌رانیم، پس به (وسیلۀ) آن کشتزار را بیرون می‌آوریم، که چهارپایان‌شان و خود‌‌‌‌شان از آن می‌خورند، آیا نمی‌بینند؟!
و گویند: «اگر راستگو‌‌یید، این پیروزی کی خواهد بود؟!»
بگو: «روز پیروزی (هنگام نزول عذاب یا روز قیامت)، کسانی‌که کافر شدند؛ ایمان شان سودی نخواهد داشت، و نه به آن‌ها مهلت داده می‌شود».
سپس (ای پیامبر!) از آن‌ها روی بگردان، و منتظر باش که آن‌ها (نیز) منتظر هستند.
سورة السجدة
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورةُ (السَّجْدة) من السُّوَر المكية، وقد جاءت بإنذارِ الكافرين من النار، وتوبيخِهم على اتِّباع الآلهة الزائفة التي لا تغني من الحقِّ شيئًا، ودعَتْهم إلى التواضُعِ واتِّباع دِينِ الله الحقِّ؛ من خلال تَرْكِ التكبُّر، والسجودِ لله، مذكِّرةً لهم بأصلِ خِلْقتهم، وبقوَّةِ الله عز وجل وقُدْرته؛ فهو المستحِقُّ للعبادة، وقد كان صلى الله عليه وسلم يَقرؤُها في صلاةِ فَجْرِ يوم الجمعة.

ترتيبها المصحفي
32
نوعها
مكية
ألفاظها
374
ترتيب نزولها
75
العد المدني الأول
30
العد المدني الأخير
30
العد البصري
29
العد الكوفي
30
العد الشامي
30

* قوله تعالى: {تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ اْلْمَضَاجِعِ} [السجدة: 16]:

عن أنسِ بن مالكٍ رضي الله عنه: «أنَّ هذه الآيةَ: {تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ اْلْمَضَاجِعِ} [السجدة: 16]  نزَلتْ في انتظارِ الصَّلاةِ التي تُدْعى العَتَمةَ». أخرجه الترمذي (٣١٩٦).

و(صلاةُ العَتَمةِ): هي صلاةُ العِشاءِ؛ لِما جاء في الحديثِ عن عبدِ اللهِ بن عُمَرَ رضي الله عنهما، قال: «صلَّى لنا رسولُ اللهِ ﷺ العِشاءَ، وهي التي يَدْعو الناسُ العَتَمةَ ...». أخرجه البخاري (٥٦٤).

* سورة (السَّجْدة):

سُمِّيت بذلك لِما ذكَر اللهُ تعالى فيها من أوصافِ المؤمنين، الذين إذا سَمِعوا آياتِ القرآن {خَرُّواْۤ سُجَّدٗاۤ وَسَبَّحُواْ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ} [السجدة: 15]. وقال البِقاعيُّ: «واسمُها (السَّجْدة) منطبِقٌ على ذلك بما دعَتْ إليه آيَتُها من الإخباتِ، وتركِ الاستكبار». "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" (2 /361).

* سورة ({الٓمٓ ١ تَنزِيلُ})، أو ({الٓمٓ ١ تَنزِيلُ} السَّجْدةَ):

دلَّ على ذلك افتتاحُ السُّورة بذلك، واحتواؤها على سَجْدةٍ، وصحَّ عن عبدِ اللهِ بن عباسٍ رضي الله عنهما: «أنَّ النبيَّ ﷺ كان يَقرأُ في صلاةِ الفَجْرِ يومَ الجُمُعةِ: {الٓمٓ ١ تَنزِيلُ} السَّجْدةَ، و{هَلْ أَتَىٰ عَلَى اْلْإِنسَٰنِ حِينٞ مِّنَ اْلدَّهْرِ}، وأنَّ النبيَّ ﷺ كان يَقرأُ في صلاةِ الجُمُعةِ سورةَ الجُمُعةِ، والمُنافِقِينَ». أخرجه مسلم (٨٧٩).

ولها أسماءٌ أخرى غيرُ ما ذكرنا.

ينظر: "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" لمجموعة من العلماء (6 /47-48).

* كان النبيُّ صلى الله عليه وسلم يَقرؤُها في فَجْرِ يوم الجمعة:

 عن عبدِ اللهِ بن عباسٍ رضي الله عنهما: «أنَّ النبيَّ ﷺ كان يَقرأُ في صلاةِ الفَجْرِ يومَ الجُمُعةِ: {الٓمٓ ١ تَنزِيلُ} السَّجْدةَ، و{هَلْ أَتَىٰ عَلَى اْلْإِنسَٰنِ حِينٞ مِّنَ اْلدَّهْرِ}، وأنَّ النبيَّ ﷺ كان يَقرأُ في صلاةِ الجُمُعةِ سورةَ الجُمُعةِ، والمُنافِقِينَ». أخرجه مسلم (٨٧٩).

* كان النبيُّ صلى الله عليه وسلم يَقرؤُها قبل نومِه:

عن جابرِ بن عبدِ اللهِ رضي الله عنهما: «أنَّ النبيَّ ﷺ كان لا يَنامُ حتى يَقرأَ {الٓمٓ ١ تَنزِيلُ}، و{تَبَٰرَكَ اْلَّذِي بِيَدِهِ اْلْمُلْكُ}». أخرجه الترمذي (٣٤٠٤).

اشتمَلتْ سورةُ (السَّجْدة) على الموضوعات الآتية:

1. القرآن حقٌّ مُنزَّل (١-٣).

2. الخَلْقُ: مُدَّته، وأنه حسَنٌ (٤-٩).

3. إثبات البعث (١٠-١١).

4. ذلُّ المجرمين يوم الدِّين (١٢-١٤).

5. علامات الإيمان (١٥- ١٧).

6. الجزاء العادل (١٨-٢٢).

7. الإمامة في الدِّين (٢٣-٢٥).

8. آياتٌ وعِظات (٢٦- ٣٠).

ينظر: "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" لمجموعة من العلماء (6 /51).

مقصدُ السُّورة الأعظم: هو إنذارُ الكفار بهذا الكتاب، وأنه مِن عندِ الله عزَّ وجلَّ؛ فلا يأتيه الباطلُ مِن بينِ يديه ولا مِن خلفِه، وبيانُ بطلانِ آلهتهم وزيفِها، والتذكيرُ بقدرة الله والبعث، وكذا تذكيرُهم بوجوب اتِّباع النبي صلى الله عليه وسلم المرسَل بهذا الكتاب؛ فمِن خلال الاتباع يكون الفوزُ بالجنة، والنجاةُ من النار، ولتحقيقِ ذلك لا بد من الاستجابة لله، والتواضُعِ لأمره، وتركِ الاستكبار والعناد، واسمُ السورة دالٌّ على ذلك.

ينظر: "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (2 /361)، و"التحرير والتنوير" لابن عاشور (21 /204).