ترجمة سورة القمر

الترجمة الفارسية - حسين تاجي

ترجمة معاني سورة القمر باللغة الفارسية من كتاب الترجمة الفارسية - حسين تاجي.
من تأليف: د. حسين تاجي كله داري .

قیامت نزدیک شد و ماه بشکافت [ دونیم شدن ماه، معجزه‌ای از معجزات رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌باشد، که در احادیث متواتر با اسناد‌‌‌‌های صحیح روایت شده است (تفسیر ابن کثیر).].
و اگر (کافران) معجزه‌ای ببینند، روی بگردانند و گویند: «(این) جادویی قوی است».
و آن‌ها (آیات و نشانه‌های الهی را) تکذیب کردند و از هوی نفس خود پیروی کردند، و هرکاری قرار‌گاهی دارد.
و به راستی برای آنان به‌اندازۀ کافی خبر‌‌‌های (‌‌‌پندآمیزی) آمده است که (از گناهان و بدی‌ها) باز می‌دارد.
(این آیات) حکمت (و دانش) تمام (و رسا) است. پس (برای افراد جاهل و لجوج) هشدار‌ها سودی نمی‌بخشد.
بنابراین (ای پیامبر!) از آن‌ها روی بگردان، (تا آن) روزی‌که دعوت کنند‌‌‌ه‌ای (مردم را) به امر وحشت‌ناکی دعوت کند.
در حالی‌که چشمان‌شان فروهشته باشد از قبرها بیرون آیند گویی که آن‌ها ملخ‌هایی پراکنده هستند.
و به سوی دعوت کننده می‌شتابند. کافران می‌گویند: «این روز سختی است».
پیش از آن‌ها قوم نوح تکذیب کرده بودند، پس بندۀ ما (نوح) را تکذیب کردند و گفتند: «(او) دیوانه است» و (با او) درشتی کردند (و آزردند).
پس او پروردگارش را خواند (و عرض کرد): «من مغلوب شده‌ام، پس یاریم فرما (و از آن‌ها انتقام بگیر)».
آنگاه درهای آسمان را با آبی (فراوان و) فروریزنده گشودیم.
و از زمین چشمه‌های جوشاندیم (و جاری نمودیم). پس این (دو) آب (آسمان و زمین) برای امری که مقدر شده بود باهم در‌آمیختند.
و او (= نوح) را بر (مرکبی) ساخته شده از تخته و میخ سوار کردیم.
زیر نظر (و حفاظت) ما روان بود، کیفری بود برای کسانی‌که کافر شده بودند.
و به راستی ما این (ماجرا) را (به عنوان) نشانه‌ای بر جای گذاشتیم، پس آیا کسی هست که پند گیرد؟!
پس (بنگرید) عذاب و هشدار‌های من چگونه بود؟!
و یقیناً ما قرآن را برای تذکر آسان نمودیم، پس آیا کسی هست که متذکر شود؟!
(قوم) عاد (نیز) تکذیب کردند، پس (بنگرید) عذاب و هشدار‌های من چگونه بود؟!
ما تند باد سرد (وحشت‌ناکی) در روزی شوم طولانی بر آن‌ها فرستادیم.
که مردم را (از جا) بر می‌کند، گویی که آن‌ها تنه‌های نخل ریشه کن شده‌اند.
پس (بنگرید) عذاب و هشدار‌های من چگونه بود؟!
و یقیناً ما قرآن را برای تذکر آسان نمودیم، پس آیا کسی هست که متذکر شود؟!
(قوم) ثمود (نیز) هشدار دهندگان را تکذیب کردند.
و گفتند: «آیا از یک بشری از (جنس) خودمان پیروی کنیم؟! (اگر چنین کنیم) آنگاه ما در گمراهی و دیوانگی خواهیم بود،
آیا از میان ما تنها بر او وحی نازل شده است؟ (خیر) بلکه او دروغگوی خود پسند است».
فردا خواهند دانست چه کسی دروغگوی خود پسند است.
بی‌گمان ما ماده شتر را برای آزمایش آن‌ها می‌فرستیم، پس (ای صالح) منتظر (پایان کار) شان باش و صبر پیشه کن. [بیرون آوردن ماده شتر از دل کوه معجزه‌ای بود که قوم صالح از پیامبر خود درخواست کرده بودند، و این معجزه تحقق یافت ولی باز هم انکار کردند و ماده شتر را پی کردند.]
و به آن‌ها خبر ده که همانا آب (قریه) در میان آن‌ها (و ناقه) تقسیم شده است، هرکه در نوبت خود باید حاضر شود.
پس آن‌ها یار خود را صدا زدند، آنگاه (آمد و) دست بکار شد و (شتر را) پی کرد.
پس (بنگرید) عذاب و هشدار‌های من چگونه بود؟!
بی‌گمان ما یک صیحه (= بانگ مرگباری) بر آن‌ها فرستادیم، پس (همگی) به صورت گیاه خشک خردشده‌ای در آمدند.
و یقیناً ما قرآن را برای تذکر آسان نمودیم، پس آیا کسی هست که متذکر شود؟!
قوم لوط هشداردهندگان را تکذیب کردند.
بی‌گمان ما شن باد تندی بر آن‌ها فرستادیم (و همگی را هلاک کردیم) جز خاندان لوط که سحرگاهان نجات‌شان دادیم.
(این) نعمتی بود از سوی ما، این گونه کسی را که شکر کند پاداش می‌دهیم.
و به راستی (لوط) آن‌ها را از عقوبت (سخت) ما بیم داد، پس آن‌ها با هشدار‌ها مجادله (و ستیز) کردند.
و به راستی آن‌ها از او (= لوط) خواستند که مهمانش را (برای کار زشت) در اختیار‌شان بگذارد، پس ما دیدگان‌شان را کور کردیم، (و گفتیم:) «پس (طعم) عذاب مرا و (طعم) هشدار‌های مرا بچشید».
و یقیناً صبحگاهان عذابی پایدار آن‌ها را فروگرفت (و هلاک کرد).
(و گفتیم:) «پس (طعم) عذاب مرا (و طعم) هشدار‌های مرا بچشید».
و یقیناً ما قرآن را برای تذکر آسان نمودیم، پس آیا کسی هست که متذکر شود؟!
و به راستی هشدار دهندگان به سراغ خاندان فرعون آمدند.
(آن‌ها) همۀ آیات (و معجزات) ما را تکذیب کردند، پس ما آن‌ها را گرفتیم، گرفتن پیروزمندی توانا!
(ای قریش) آیا کفار شما از آن‌ها بهترند یا برای شما امان نامه‌ای در کتابهای (آسمانی پیشین) است.
یا می‌گویند: «ما جماعتی (نیرومند و) پیروزیم».
به زودی آن جمع (کفار قریش) شکست می‌خورد و پشت می‌کنند، (و پا به فرار می‌گذارند) [ مصداق این آیه در جنگ بدر تحقق یافت، رسول الله صلی الله علیه وسلم روز جنگ بدر پس از مناجات و راز و نیاز با پروردگارش در حالی‌که لباس جنگی پوشیده بود از چادر بیرون آمدند و این آیه را می‌خواندند. (صحیح بخاری 4877)].
بلکه قیامت وعده‌گاه آن‌هاست، و قیامت سخت‌تر و تلخ‌تر است.
بی‌گمان گناهکاران در گمراهی و دیوانگی هستند.
روزی‌که بر چهره‌هایشان در آتش (جهنم) کشیده می‌شوند (و به آن‌ها گفته می‌شود:) «(طعم) آتش دوزخ را بچشید».
بی‌گمان ما همه چیز را به‌اندازه آفریدیم.
و فرمان ما جز یک بار نیست، همچون یک چشم برهم زدنی است.
و به راستی ما (کسانی‌که) همانند شما (بودند)، هلاک کردیم پس آیا کسی هست که متذکر شود (و پندگیرد)؟!
و هر چیزی را که انجام داده‌اند در نامه‌های (اعمال‌شان ثبت) است.
و هر (کار) کوچک و بزرگ نوشته شده است.
بی‌گمان پر هیزگاران در باغ‌ها و (کنار) نهرهای (بهشتی) هستند.
در (جایگاه و) مجلس صدق (و راستی) نزد فرمانروایی مقتدر.
سورة القمر
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورة (القَمَر) من السُّوَر المكية، نزلت بعد سورة (الطارق)، وقد افتُتحت ببيانِ اقتراب أمر الله؛ من تحقُّقِ وقوع الساعة وشِدَّة اقترابها، وتقسيم الناس في جزائهم إلى أهلِ الجِنان، وأهل النِّيران والخسران؛ من خلال قصِّ سِيَرِ بعض الأنبياء، وقد كان صلى الله عليه وسلم يَقرأ سورة (القمر) في عيدَيِ الفطر والأضحى.

ترتيبها المصحفي
54
نوعها
مكية
ألفاظها
342
ترتيب نزولها
37
العد المدني الأول
55
العد المدني الأخير
55
العد البصري
55
العد الكوفي
55
العد الشامي
55

* قوله تعالى: {اْقْتَرَبَتِ اْلسَّاعَةُ وَاْنشَقَّ اْلْقَمَرُ ١ وَإِن يَرَوْاْ ءَايَةٗ يُعْرِضُواْ وَيَقُولُواْ سِحْرٞ مُّسْتَمِرّٞ} [القمر: 1-2]:

عن أنسِ بن مالكٍ رضي الله عنه، قال: «سألَ أهلُ مكَّةَ النبيَّ ﷺ آيةً، فانشَقَّ القمرُ بمكَّةَ مرَّتَينِ؛ فنزَلتِ: {اْقْتَرَبَتِ اْلسَّاعَةُ وَاْنشَقَّ اْلْقَمَرُ} [القمر: 1] إلى قولِه: {سِحْرٞ مُّسْتَمِرّٞ} [القمر: 2]، يقولُ: ذاهبٌ». أخرجه الترمذي (٣٢٨٦).

* قوله تعالى: {يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي اْلنَّارِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ ذُوقُواْ مَسَّ سَقَرَ ٤٨ إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَٰهُ بِقَدَرٖ} [القمر: 48-49]:

عن أبي هُرَيرةَ رضي الله عنه، قال: «جاء مشرِكو قُرَيشٍ يُخاصِمون رسولَ اللهِ ﷺ في القَدَرِ؛ فنزَلتْ: {يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي اْلنَّارِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ ذُوقُواْ مَسَّ سَقَرَ ٤٨ إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَٰهُ بِقَدَرٖ} [القمر: 48-49]». أخرجه مسلم (٢٦٥٦).

* سورة (القمر):

سُمِّيت سورةُ (القمر) بذلك؛ لافتتاحها بذكرِ انشقاق القمر، وهي معجزةٌ من معجزات النبي صلى الله عليه وسلم.

* كان صلى الله عليه وسلم يقرأ سورة (القمر) في عيدَيِ الفطر والأضحى:

عن عُبَيدِ اللهِ بن عبدِ اللهِ: «أنَّ عُمَرَ بنَ الخطَّابِ سألَ أبا واقدٍ اللَّيْثيَّ: ما كان رسولُ اللهِ ﷺ يَقرأُ في الفِطْرِ والأضحى؟ قال: كان النبيُّ ﷺ يَقرأُ بـ {قٓۚ وَاْلْقُرْءَانِ اْلْمَجِيدِ}، و{اْقْتَرَبَتِ اْلسَّاعَةُ وَاْنشَقَّ اْلْقَمَرُ}». أخرجه ابن حبان (2820).

1. المقدمة (١-٥).

2. إنذارٌ ووعيد (٦-٨).

3. عاقبة قوم نوحٍ (٩-١٧).

4. عاقبة عادٍ (١٨-٢٢).

5. عاقبة ثمودَ (٢٣-٣٢).

7. عاقبة قوم لوطٍ (٣٣-٤٠).

8. عاقبة المكذِّبين من آلِ فرعون (٤١-٤٢).

9. تعقيبٌ وختام (٤٣-٥٥).

ينظر: "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" لمجموعة من العلماء (7 /515).

مقصدُ السورة بيانُ أمر الساعة، وتحقُّق وقوعها، وشدة قُرْبه، وإثباتُ الجزاء للمؤمنين بالجنان، وللكافرين بالنِّيران والخسران، ويشير ابن عاشور إلى مقصدها بقوله: «تسجيل مكابَرة المشركين في الآيات البيِّنة.

وأمرُ النبي صلى الله عليه وسلم بالإعراض عن مكابَرتهم.

وإنذارُهم باقتراب القيامة، وبما يَلقَونه حين البعث من الشدائد.

وتذكيرهم بما لَقِيَتْه الأُمَمُ أمثالهم من عذاب الدنيا لتكذيبهم رُسُلَ الله، وأنهم سيَلقَون مثلما لَقِيَ أولئك؛ إذ ليسوا خيرًا من كفار الأمم الماضية.

وإنذارهم بقتالٍ يُهزَمون فيه، ثم لهم عذابُ الآخرة، وهو أشد.

وإعلامهم بإحاطة الله علمًا بأفعالهم، وأنه مُجازيهم شرَّ الجزاء، ومُجازٍ المتقين خيرَ الجزاء.

وإثبات البعث، ووصف بعض أحواله.

وفي خلال ذلك، تكريرُ التنويه بهَدْيِ القرآن وحِكْمته». "التحرير والتنوير" لابن عاشور (27 /166).

وينظر: "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (3 /40).