ترجمة سورة الدّخان

الترجمة الفارسية - دار الإسلام

ترجمة معاني سورة الدّخان باللغة الفارسية من كتاب الترجمة الفارسية - دار الإسلام.
من تأليف: فريق عمل اللغة الفارسية بموقع دار الإسلام .

حم [حا. میم].
و سوگند به کتاب روشنگر.
ما قرآن را در شب مبارک [و فرخندۀ قدر] نازل کردیم [زیرا] که ما [همواره] هشداردهنده بوده‌ایم.
در آن [شب،] هر امر مهمى فیصله مى‏یابد [و تدبیر می‌شود].
[این‌] كارى است [كه‌] از جانب ما [صورت مى‌گیرد] بى‌گمان، ما فرستنده[ی پیامبران] بوده‏ایم.
به عنوان رحمتى از پروردگارت. بی‌تردید، او شنوای داناست.
پروردگار آسمان‏ها و زمین و آنچه میان آنهاست. اگر [به این حقیقت] یقین دارید [به الله و پیامبرش ایمان بیاورید].
هیچ معبودی [به‏حق] جز او نیست؛ زندگی می‌بخشد و می‌میراند؛ پروردگار شما و نیاکان شماست؛
ولى مشرکان تردید دارند و سرگرم [لذت‏های دنیا] و بازى هستند.
پس [ای پیامبر] منتظر روزی باش که آسمان، دودی آشکار [پدید] آورد.
که [تمام] مردم را فرامی‌گیرد. این عذابی دردناک است.
[آنگاه کافران می‌گویند:] «پروردگارا، [این] عذاب را از ما برطرف کن که ایمان آورده‌ایم».
چگونه [و از کجا] پند می‌پذیرند در حالی که [پیشتر،] پیامبر روشنگر به سویشان آمده بود؟
اما از او روی گرداندند و گفتند: «[او] آموزش‌یافته‌ای دیوانه است».
[براى آزمایش شما] زمانى ‏اندک عذاب را برمى‌داریم؛ و[لى] شما [به کفرِ خویش] بازمى‏گردید.
روزی سخت بر آنان می‌تازیم. [آری،] ما [از کافران به خاطر کفر و تکذیبشان،] انتقام‌ می‌گیریم.
پیش از آنان نیز قوم فرعون را آزمودیم و پیامبری بزرگوار به سویشان آمد.
[و به آنان گفت:] که «[کارِ بنی‌اسرائیل، این] بندگان الله را به من واگذارید که من پیامبری امین برایتان هستم.
و [نیز] بر الله برتری مجویید که من دلیل روشنی برایتان آورده‌ام؛
و از اینکه سنگسارم کنید به پروردگار خود و پروردگار شما پناه می‌برم.
اگر به من ایمان نمی‌آورید، از من کناره بگیرید [و رهایم کنید].
آنگاه به درگاه پروردگارش دعا کرد که: «[بار الها،] اینان گروهی تبهکارند».
[به موسی وحی کردیم که:] «بندگانم را شبانه [از مصر] بیرون ببر؛ زیرا [سپاه فرعون] شما را تعقیب خواهند کرد؛
و دریا را آرام پشت سر بگذار كه آنان سپاهى هستند كه غرق خواهند شد.
چه بسیار باغ‏ها و چشمه‌سارها كه رها كردند [و رفتند]،
و کشتزارها و قصر‌های نیکو [و زیبا]،
و نعمتی که در آن [شادمان] بودند.
[سرنوشتشان] این گونه [بود] و [تمامى] آن نعمت‏ها را به گروهى دیگر واگذاشتیم.
آسمان و زمین قطرۀ اشکی بر [نابودى] آنان نریخت و مهلتى [برای توبه] نیز نیافتند.
بی‌تردید، بنی‌اسرائیل را از عذاب خفت‌بار نجات دادیم؛
از فرعون که [رهبر] سرکشی در زمرۀ اسرافکاران بود.
ما با دانشِ خود بنی‌اسرائیل را بر مردم زمانه برترى دادیم،
و نشانه‏هایى [از قدرت خویش] در اختیارشان گذاشتیم كه آزمایشى روشن در آن بود.
این مشرکان مى‏گویند:
«جز مرگِ نخستینِ ما، هیچ [زندگیِ دیگری] نیست و هرگز برانگیخته نخواهیم شد؛
و اگر راست می‌گویید، نیاکانمان را [زنده کنید و] بیاورید».
آیا اینان بهترند یا قوم [نیرومندِ] «تُبَّع» و پیشینیان آنها كه چون بزهكار بودند آنان را نابود كردیم؟
ما آسمان‏ها و زمین و آنچه را که میان آنهاست به بازیچه نیافریده‌ایم؛
آنها را به‏حق [و با هدف] آفریده‌ایم؛ ولى بیشتر آنان نمى‏دانند.
بی‌تردید، روزِ داوری [= قیامت] وعده‌گاه همۀ آنان است.
روزى كه هیچ دوستى براى دوست خود سودمند نیست و [از هیچ سو] یارى نمی‌شوند؛
مگر كسى كه الله [بر او] رحم كند كه او شکست‌ناپذیرِ مهربان است.
بی‌گمان، درخت زَقّوم،
غذای گناهکاران است.
[میوه‌اش، به سبب گرمای زیاد،] همچون مسِ گداخته در شکم‏ها می‌جوشد؛
مانند جوششِ آب داغ.
[خطاب مى‏رسد:] «آن [ستمکار] را بگیرید و به میان دوزخ درافكنید؛
آنگاه از عذاب آب داغ بر سرش فروریزید».
[در آن حال، به او گفته می‌شود:] «بچش که تو [در میان قوم خود] عزتمند و بزرگواری.
این همان [سرنوشت دردناکی] است که در موردش تردید داشتید».
یقیناً پرهیزگاران در جایگاه امنی هستند؛
در [میان] باغ‏ها و [کنار] چشمه‌سار‌های بهشت.
لباس‏هایی از دیبای نازک و دیبای ضخیم می‌پوشند، در حالى كه رویاروى یكدیگر [به صحبت] نشسته‏اند.
چنین است [وضع آنان]؛ چنین است [وضع آنان]؛ و حور العین را به همسری آنان درمی‌آوریم.
در آنجا هر میوه‏اى كه اراده کنند، بى دغدغه در اختیارشان است.
در بهشت طعم مرگ را نخواهند چشید؛ جز همان مرگ نخستین؛ و [پروردگار مهربان] آنان را از مجازات دوزخ محفوظ می‏دارد.
[این] بخششی است از [جانب] پروردگارت؛ و این همان کامیابی بزرگ است.
[ای پیامبر،] ما قرآن را به زبان تو روان [و آسان] ساختیم؛ باشد که [مشرکان] پند گیرند.
پس در انتظار [وعده‌های الهی] باش که بی‌گمان، آنان [نیز] منتظرند.
سورة الدخان
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورةُ (الدُّخَان) من السُّوَر المكية، وقد احتوت على ذِكْرِ علامةٍ من العلامات الكبرى ليومِ القيامة؛ وهي دُخَانٌ يملأ ما بين السماءِ والأرض يغشى الناسَ، وفي ذلك تحذيرٌ للكفار من هلاك قريب، وترهيبٌ لهم من مصيرٍ مَهُول، ودعوةٌ لهم إلى العودة إلى طريق الله، والاستجابةِ لأمره، وتركِ ما هم عليه من تكبُّرٍ وكفر، وخُتمت السورة بالترغيب فيما يَلْقاه المؤمنُ من عطاء الله، والخيرِ الذي عنده، وكلُّ هذا دعوةً للكفار للإيمان، وتثبيتًا للمؤمنين على إيمانهم.

ترتيبها المصحفي
44
نوعها
مكية
ألفاظها
346
ترتيب نزولها
64
العد المدني الأول
56
العد المدني الأخير
56
العد البصري
57
العد الكوفي
59
العد الشامي
56

* قوله تعالى: {يَوْمَ نَبْطِشُ اْلْبَطْشَةَ اْلْكُبْرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ} [الدخان: 16]:

عن عبدِ اللهِ بن مسعودٍ رضي الله عنه، قال: «إنَّما كان هذا لأنَّ قُرَيشًا لمَّا استعصَوْا على النبيِّ صلى الله عليه وسلم، دعَا عليهم بسِنِينَ كَسِنِي يوسُفَ، فأصابَهم قَحْطٌ وجَهْدٌ حتى أكَلوا العِظامَ، فجعَلَ الرجُلُ ينظُرُ إلى السماءِ فيَرى ما بَيْنَه وبينها كهيئةِ الدُّخَانِ مِن الجَهْدِ؛ فأنزَلَ اللهُ تعالى: {فَاْرْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي اْلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ ١٠ يَغْشَى اْلنَّاسَۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٞ} [الدخان: 10-11]، قال: فأُتِيَ رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فقيل له: يا رسولَ اللهِ، استَسْقِ اللهَ لِمُضَرَ؛ فإنَّها قد هلَكتْ، قال: «لِمُضَرَ؟ إنَّك لَجريءٌ»، فاستَسقى لهم؛ فَسُقُوا؛ فنزَلتْ: {إِنَّكُمْ عَآئِدُونَ} [الدخان: 15]، فلمَّا أصابَتْهم الرَّفاهيَةُ، عادُوا إلى حالِهم حينَ أصابَتْهم الرَّفاهيَةُ؛ فأنزَلَ اللهُ عز وجل: {يَوْمَ نَبْطِشُ اْلْبَطْشَةَ اْلْكُبْرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ} [الدخان: 16]، قال: يَعنِي: يومَ بَدْرٍ». أخرجه البخاري (٤٨٢١).

* سورة (الدُّخَان):

سُمِّيت سورة (الدُّخَان) بهذا الاسم؛ لورودِ لفظ (الدُّخَان) فيها في قوله تعالى: {فَاْرْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي اْلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ} [الدخان: 10].

مقصدُ سورة (الدُّخَان) هو الإنذار بالهلاكِ والعذاب لكلِّ مَن أعرض عن هذا الكتابِ الحكيم، ولم يَقبَلْ ما أُرسِل به مُحمَّدٌ صلى الله عليه وسلم، وفي هذا دعوةٌ للكفار إلى العودة إلى الحقِّ واتباع هذا الدِّين قبل أن يَنزِلَ بهم العذاب، كما أن فيه إقامةَ الحُجَّة بتمام البلاغ.

ينظر: "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (2 /471).