ترجمة سورة الدّخان

الترجمة الأورومية

ترجمة معاني سورة الدّخان باللغة الأورومية من كتاب الترجمة الأورومية.
من تأليف: غالي ابابور اباغونا .

Haa Miim.
Kitaaba addeessaa ta’eenin (kakadha).
Nuti halkan barakeeffamtuu keessa isa buufneNuti dinniinoo taaneerra.
Ishee (halkanittii) keessa dhimmi murteeffame hundi adda baafama,
Adda baafaminsa nu biraa ta’e (ibsina)Nuti ergitoota taaneerra
Rahmata Gooftaa kee irraa ta’eef (buufne)Inni Isumatu dhaga’aa, beekaadha.
(Rahmata) Gooftaa samii, dachiifi waan gidduu isaan lamaanii irraa ta’eetiYoo kan dhugoomsitan taataniif (kana hubadhaa).
Isa malee dhugaan gabbaramaan hin jiruNi jiraachisa; ni ajjeessas(Inni) Gooftaa keessaniifi Gooftaa abbootii keessan kan jalqabaati.
Dhugumatti isaan shakkii keessa taphatu.
Kanaafuu, guyyaa samiin aara ifa ba’aan dhuftu (waan isaan mudatu) eegi.
(Aarri kun) namoota haguugaKun adabbii laalessaadha.
(Kaafiroonni yeroo adabicha argan) “Gooftaa keenya! Adabicha nurraa kaasi nuti ni amannaa” (jedhu).
Odoo ergamaan ifa baasaan isaanitti dhufee jiruu, (erga adabaatii) gorfamuun akkamitti isaaniif jiraata?
Ergasii isa irraa gara galanii “(Inni) barsiifamaa maraatuudha” jedhan.
Nuti yeroo gabaabaaf adabbii saaqoodha; Isin (kufriitti) deebi’oodha.
Guyyaa qabaa guddaa qabnu Nuti haaloo bahatoodha.
Dhugumatti, Nuti isaan dura ummata Fir’awni mokkorree jirraErgamaan kabajamaanis isaanitti dhufe.
“Ani isiniif ergamaa amanamaadhaa, gabroota Rabbii gara kiyya kennaa!” jechuun (isaanitti dhufe).
“Rabbi irratti hin booninaa; ani ragaa ifa ta’een isinitti dhufaadha” jachuunis.
“Ani akka dhagaan tumtanii nan ajjeefne Gooftaa kiyyaafi Gooftaa keessanittin maganfadhe.
Yoo naaf hin amanne narraa fagaadhaa.”
Gooftaa isaa ni kadhate: “Isaan kun ummata yakkamtoota” (jedhe).
(Rabbiin ni jedhe): “Gabroota kiyyaan halkaniin deemiDhugumatti isin hordofamtoota.
Galaana akkuma banametti dhiisiDhugumatti, isaan garee bishaaniin dhidhimfamoodha.”
Ashaakiltiifi burqituuwwan meeqaatama dhiisan.
Oyruufi iddoo jireenyaa gaggaariis.
Qananii ishee keessatti gammadaa turanis.
Akka kanatti ummata biraa ishee dhaalchifne.
Samiifi dachiin isaan irratti hin boonye; kan tursiifanis hin turre.
Dhugumatti, Ilmaan Israa’iil adabbii salphisaa irraa nagaya baafne.
Fir’awni irraa (ni baraarsine)Inni boonaa, daangaa dabraa irraa ta’eera.
Nuti beekumsaan aalama hunda irra isaan filanne.
Raajiiwwan irraas waan mokkorriin ifa ta’e isa keessa jiru isaaniif kennine.
Dhugumatti, isaan kun (Qureeyshonni) ni jedhu:
“Du’a keenya kan jalqabaa malee isheen (biraa) hin jirtuNuti (kana booda) hin kaafamnu.
Yoo warra dhugaa dubbatu taataniif, abbootii keenya fidaa.”
Sila isaantu caala moo ummata Tubba’iifi warra isaan duraati? Isaan yakkamtoota taanaan isaan balleessine.
Samii, dachiifi waan isaan lamaan gidduu jirus taphatoo taanee hin uumne.
Dhugaan malee isaan lachan hin uumneGaruu irra hedduun isaanii hin beekanu.
Dhugumatti, Guyyaan murtii beellama isaan hundaati.
Guyyaa jaalalleen jaalallee irraa homaa hin deebifne, kan isaanis (kaafiroonnis) hin tumsamneedha.
Nama Rabbiin rahmata godheef maleeInni Isumatu injifataa, rahmata godhaadha.
Dhugumatti, mukni ‘Zaqquum’
Nyaata dilaawaati.
Akka cumaa (siicoo) zaytiitti garaa keessatti danfa.
Akka danfuu bishaan ho’aatti.
(Ni jedhama): “Isa qabaatii gara walakkaa ibidda boba’aa harkisaa.
Ergasii mataa isaa gubbaatti adabbii bishaan danfaa irraa ta’e dhangalaasaa.
Dhandhami; dhugumatti, ati simatu cimaa, arjaa (of fakkeessuu) turtee!
Inni kun waan isa mamaa turtan sani” (isaaniin jedhama).
Warri Rabbiin sodaatan iddoo nagayaa keessa.
Ashaakiltiifi burqituuwwan keessa.
Walitti gara galoo ta’anii (uffata) hariira haphiifi hariira furdaa irraa ta’e uffatu
Akkuma kana dubra adaadii ija babala’aa isaan fuusifne
Achi keessattis nagaa ta’anii fuduraalee hunda waammatu.
Ishee keessatti du’a jalqabaa malee du’a hin dhandhamanRabbiin adabbii ibidda boba’aa irraa isaan tikse.
Tola Gooftaa kee irraa ta’eefSun isumatu milkii guddaadha
Akka gorfamaniif jacha isa (Qur’aana) arraba keetti laaffifne.
(Waan isaan mudatu) eegi; isaanis eegoodha.
سورة الدخان
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورةُ (الدُّخَان) من السُّوَر المكية، وقد احتوت على ذِكْرِ علامةٍ من العلامات الكبرى ليومِ القيامة؛ وهي دُخَانٌ يملأ ما بين السماءِ والأرض يغشى الناسَ، وفي ذلك تحذيرٌ للكفار من هلاك قريب، وترهيبٌ لهم من مصيرٍ مَهُول، ودعوةٌ لهم إلى العودة إلى طريق الله، والاستجابةِ لأمره، وتركِ ما هم عليه من تكبُّرٍ وكفر، وخُتمت السورة بالترغيب فيما يَلْقاه المؤمنُ من عطاء الله، والخيرِ الذي عنده، وكلُّ هذا دعوةً للكفار للإيمان، وتثبيتًا للمؤمنين على إيمانهم.

ترتيبها المصحفي
44
نوعها
مكية
ألفاظها
346
ترتيب نزولها
64
العد المدني الأول
56
العد المدني الأخير
56
العد البصري
57
العد الكوفي
59
العد الشامي
56

* قوله تعالى: {يَوْمَ نَبْطِشُ اْلْبَطْشَةَ اْلْكُبْرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ} [الدخان: 16]:

عن عبدِ اللهِ بن مسعودٍ رضي الله عنه، قال: «إنَّما كان هذا لأنَّ قُرَيشًا لمَّا استعصَوْا على النبيِّ صلى الله عليه وسلم، دعَا عليهم بسِنِينَ كَسِنِي يوسُفَ، فأصابَهم قَحْطٌ وجَهْدٌ حتى أكَلوا العِظامَ، فجعَلَ الرجُلُ ينظُرُ إلى السماءِ فيَرى ما بَيْنَه وبينها كهيئةِ الدُّخَانِ مِن الجَهْدِ؛ فأنزَلَ اللهُ تعالى: {فَاْرْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي اْلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ ١٠ يَغْشَى اْلنَّاسَۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٞ} [الدخان: 10-11]، قال: فأُتِيَ رسولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم، فقيل له: يا رسولَ اللهِ، استَسْقِ اللهَ لِمُضَرَ؛ فإنَّها قد هلَكتْ، قال: «لِمُضَرَ؟ إنَّك لَجريءٌ»، فاستَسقى لهم؛ فَسُقُوا؛ فنزَلتْ: {إِنَّكُمْ عَآئِدُونَ} [الدخان: 15]، فلمَّا أصابَتْهم الرَّفاهيَةُ، عادُوا إلى حالِهم حينَ أصابَتْهم الرَّفاهيَةُ؛ فأنزَلَ اللهُ عز وجل: {يَوْمَ نَبْطِشُ اْلْبَطْشَةَ اْلْكُبْرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ} [الدخان: 16]، قال: يَعنِي: يومَ بَدْرٍ». أخرجه البخاري (٤٨٢١).

* سورة (الدُّخَان):

سُمِّيت سورة (الدُّخَان) بهذا الاسم؛ لورودِ لفظ (الدُّخَان) فيها في قوله تعالى: {فَاْرْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي اْلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ} [الدخان: 10].

مقصدُ سورة (الدُّخَان) هو الإنذار بالهلاكِ والعذاب لكلِّ مَن أعرض عن هذا الكتابِ الحكيم، ولم يَقبَلْ ما أُرسِل به مُحمَّدٌ صلى الله عليه وسلم، وفي هذا دعوةٌ للكفار إلى العودة إلى الحقِّ واتباع هذا الدِّين قبل أن يَنزِلَ بهم العذاب، كما أن فيه إقامةَ الحُجَّة بتمام البلاغ.

ينظر: "مصاعد النظر للإشراف على مقاصد السور" للبقاعي (2 /471).