ترجمة سورة المدّثر

الترجمة البشتوية

ترجمة معاني سورة المدّثر باللغة البشتوية من كتاب الترجمة البشتوية.
من تأليف: زكريا عبدالسلام .

74-1 اى په جامه كې نغښتونكیه!
74-2 ته پورته شه، نو (خلق) ووېروه
74-3 او نو د خپل رب لويي بیانوه
74-4 او نو خپلې جامې پاكې ساته
74-5 او ګناه (او بتان) نو ترك كړه
74-6 او (داسې) احسان مه كوه چې بدل (او ډېرول) يې غواړې
74-7 او خاص د خپل رب لپاره، پس صبر كوه
74-8 نو كله چې په شپېلۍ كې پوكى وكړى شي
74-9 نو په دغه وخت كې دغه ډېره سخته ورځ ده
74-10 په كافرانو باندې اسانه نه ده
74-11 ته پرېږده ما او هغه څوك چې ما دى يواځې پیدا كړى دى
74-12 او (بیا مې) ده ته ډېر زیات مال وركړ
74-13 او زامن حاضر (باشه)
74-14 او ده ته مې فراخي وركړه، ډېره فراخي
74-15 بیا دى طمع لري چې زه به ده ته لا زیات وركړم
74-16 هیڅكله هم نه، بېشكه دى زمونږ له ایتونو سره ډېر عناد كوونكى (مخالف) و
74-17 ژر به زه ده ته ډېر سخت تكلیف وركړم
74-18 بېشكه ده فكر وكړ او اندازه يې وكړه
74-19 پس دى دې هلاك كړى شي، ده څنګه اندازه وكړه؟
74-20 بیا دې هلاك كړى شي، ده څنګه اندازه وكړه
74-21 بیا يې وكتل
74-22 بیا يې مخ تریو كړ او وچولى (تندى) يې بوټ كړ
74-23 بیا يې شا كړه او لويي يې وكړه
74-24 نو ده وویل: نه دى دا (قرآن) مګر داسې جادو چې رانقل كولى شي
74-25 نه دى دا مګر د انسان قول
74-26 ژر به زه دى د دوزخ اور ته داخل كړم
74-27 او ته څه شي پوه كړې چې سقر (د دوزخ اور) څه شى دى
74-28 دى به نه باقي ساتي او نه به پرېږدي
74-29 انسان لره ډېر سوځوونكى دى
74-30 په ده باندې نولس(ملايك) مقرر دي
74-31 او مونږ د دوزخ څوكيداران نه دي ګرځولي مګر ملايك او مونږ د دوى شمېر نه دى ګرځولى مګر ازمېښت د هغو كسانو لپاره چې كافران شوي دي، د دې لپاره چې هغه كسان یقین وكړي چې كتاب ورته وركړى شوى دى او د هغو كسانو ایمان زیات شي چې ایمان يې راوړى دى او شك ونه كړي هغه كسان چې كتاب ورته وركړى شوى دى او مومنان او د دې لپاره چې هغه كسان ووايي چې د هغوى په زړونو كې مرض دى او كافران: الله په دې سره د مثال په لحاظ څه اراده كړې ده. همداسې الله ګمراه كوي چا ته چې وغواړي او هدایت وركوي چا ته چې وغواړي او ستا د رب لښكرې نه پېژني مګر هم دى. او نه دى دا مګر د خلقو لپاره نصیحت (او پند)
74-32 هیڅكله داسې نه ده، قسم دى په سپوږمۍ
74-33 او په شپې باندې كله چې شا كړي
74-34 او په سبا باندې كله چې روښانه شي
74-35 بېشكه دغه (اور د سقر) یقینًا په لویو (بلاګانو) كې یو دى
74-36 چې انسان لره وېروونكى دى
74-37 هغه چا لره چې په تاسو كې غواړي چې وړاندې شي، یا وروسته شي
74-38 هر نفس به د خپلو كړو په بدل كې ګاڼه (ګرو) وي
74-39 غیر له ښي اړخ والاو نه
74-40 (دوى به) په جنتونو كې وي، یو تر بله به پوښتنې كوي
74-41 د مجرمانو (كافرانو) په باره كې
74-42 (مومنان به مجرمانو ته وايي:) تاسو په دوزخ كې څه شي داخل كړي یئ؟
74-43 دوى به ووايي: مونږ له لمونځ كوونكو ځنې نه وو
74-44 او مسكین ته به مو طعام نه وركاوه
74-45 او له باطل ویونكو سره به مونږ په باطلو خبرو كې ننوتلو
74-46 او مونږ به د بدلې ورځ دروغ ګڼله
74-47 تر دې پورې چې مونږ ته یقین راغى
74-48 نو دوى ته د سفارش كوونكو سفارش فايده نه رسوي
74-49 نو په دوى څه شوي دي چې له نصیحت (قرآن) نه مخ ګرځوونكي دي
74-50 ګویا كې دوى تښتېدونكي ځنګلي خره دي
74-51 چې له زمري نه تښتي
74-52 بلكې په دوى كې هر یو سړى غواړي چې ده ته خورې كړى شوې صحیفې (پاڼې) وركړى شي
74-53 هیڅكله داسې نه ده بلكې دوى له اخرت نه نه وېرېږي
74-54 هیڅكله داسې نه ده، بېشكه دا (قرآن) نصیحت دى
74-55 نو څوك چې غواړي (نو) له ده نه دې پند واخلي
74-56 او دوى نصیحت (او پند) نه اخلي مګر كه الله يې وغواړي. هم دى د وېرې لايق دى او د بخښنې اهل دى
سورة المدثر
معلومات السورة
الكتب
الفتاوى
الأقوال
التفسيرات

سورة (المُدثِّر) من السُّوَر المكية، نزلت بعد سورة (المُزمِّل)، وقد جاء فيها أمرُ النبي صلى الله عليه وسلم بدعوة الخَلْقِ إلى الإيمان، وتقريرُ صعوبة يوم القيامة على أهل الكفر والعصيان، وتهديدُ الوليد بن المغيرة بنقضِ القرآن، وبيانُ عدد زبانية النِّيران، وأن كلَّ أحد رهنُ الإساءة والإحسان، ومَلامةُ الكفار على إعراضهم عن الإيمان، وذِكْرُ وعدِ الكريم بالرحمة والغفران.

ترتيبها المصحفي
74
نوعها
مكية
ألفاظها
256
ترتيب نزولها
4
العد المدني الأول
55
العد المدني الأخير
55
العد البصري
56
العد الكوفي
56
العد الشامي
55

قوله تعالى: {يَٰٓأَيُّهَا اْلْمُدَّثِّرُ ١ قُمْ فَأَنذِرْ ٢ وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ} [المدثر: 1-3]:

عن جابرِ بن عبدِ اللهِ رضي الله عنهما، قال: «قال ﷺ: جاوَرْتُ بحِرَاءٍ، فلمَّا قضَيْتُ جِواري، هبَطْتُ، فنُودِيتُ، فنظَرْتُ عن يميني فلَمْ أرَ شيئًا، ونظَرْتُ عن شِمالي فلَمْ أرَ شيئًا، ونظَرْتُ أمامي فلَمْ أرَ شيئًا، ونظَرْتُ خَلْفي فلَمْ أرَ شيئًا، فرفَعْتُ رأسي فرأَيْتُ شيئًا، فأتَيْتُ خديجةَ، فقلتُ: دَثِّرُوني، وصُبُّوا عليَّ ماءً باردًا، قال: فدثَّرُوني، وصَبُّوا عليَّ ماءً باردًا، قال: فنزَلتْ: {يَٰٓأَيُّهَا اْلْمُدَّثِّرُ ١ قُمْ فَأَنذِرْ ٢ وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ} [المدثر: 1-3]». أخرجه البخاري (٤٩٢٢).

* قوله تعالى: {ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدٗا} [المدثر: 11]:

عن ابنِ عباسٍ رضي الله عنهما: «أنَّ الوليدَ بنَ المُغيرةِ جاء إلى النبيِّ صلى الله عليه وسلم، فقرَأَ عليه القرآنَ، فكأنَّه رَقَّ له، فبلَغَ ذلك أبا جهلٍ، فأتاه فقال: يا عَمِّ، إنَّ قومَك يرَوْنَ أن يَجمَعوا لك مالًا، قال: لِمَ؟ قال: ليُعطُوكَه؛ فإنَّك أتَيْتَ مُحمَّدًا لِتَعرَّضَ لِما قِبَلَه، قال: قد عَلِمتْ قُرَيشٌ أنِّي مِن أكثَرِها مالًا! قال: فقُلْ فيه قولًا يبلُغُ قومَك أنَّك مُنكِرٌ له، أو أنَّك كارهٌ له، قال: وماذا أقول؟! فواللهِ، ما فيكم رجُلٌ أعلَمُ بالأشعارِ منِّي، ولا أعلَمُ برَجَزِه ولا بقَصِيدِه منِّي، ولا بأشعارِ الجِنِّ، واللهِ، ما يُشبِهُ الذي يقولُ شيئًا مِن هذا، وواللهِ، إنَّ لِقولِه الذي يقولُ حلاوةً، وإنَّ عليه لَطلاوةً، وإنَّه لَمُثمِرٌ أعلاه، مُغدِقٌ أسفَلُه، وإنَّه لَيعلو، وما يُعلَى، وإنَّه لَيَحطِمُ ما تحته، قال: لا يَرضَى عنك قومُك حتى تقولَ فيه، قال: فدَعْني حتى أُفكِّرَ، فلمَّا فكَّرَ، قال: هذا سِحْرٌ يُؤثَرُ، يأثُرُه مِن غيرِه؛ فنزَلتْ: {ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدٗا} [المدثر: 11]». أخرجه الحاكم (3872).

* سورة (المُدثِّر):

سُمِّيت سورة (المُدثِّر) بهذا الاسم؛ لوصفِ الله نبيَّه بهذا اللفظ في أوَّل السورة.

و(المُدثِّر): هو لابِسُ الدِّثار، وفي ذلك إشارةٌ إلى حديثِ جابرِ بن عبدِ اللهِ رضي الله عنهما، قال: «قال ﷺ: جاوَرْتُ بحِرَاءٍ، فلمَّا قضَيْتُ جِواري، هبَطْتُ، فنُودِيتُ، فنظَرْتُ عن يميني فلَمْ أرَ شيئًا، ونظَرْتُ عن شِمالي فلَمْ أرَ شيئًا، ونظَرْتُ أمامي فلَمْ أرَ شيئًا، ونظَرْتُ خَلْفي فلَمْ أرَ شيئًا، فرفَعْتُ رأسي فرأَيْتُ شيئًا، فأتَيْتُ خديجةَ، فقلتُ: دَثِّرُوني، وصُبُّوا عليَّ ماءً باردًا، قال: فدثَّروني، وصَبُّوا عليَّ ماءً باردًا، قال: فنزَلتْ: {يَٰٓأَيُّهَا اْلْمُدَّثِّرُ ١ قُمْ فَأَنذِرْ ٢ وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ} [المدثر: 1-3]». أخرجه البخاري (٤٩٢٢).

1. إرشاد النبيِّ صلى الله عليه وسلم في بَدْءِ الدعوة (١-١٠).

2. تهديد زعماءِ الكفر (١١-٣٠).

3. الحِكْمة في اختيار عدد خَزَنة جهنَّم (٣١-٣٧).

4. الحوار بين أصحاب اليمين وبين المجرِمين (٣٨-٥٦).

ينظر: "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" لمجموعة من العلماء (8 /454).

يقول ابن عاشور عما جاء فيها من مقاصدَ:

«تكريمُ النبيِّ صلى الله عليه وسلم، والأمر بإبلاغ دعوة الرسالة.
وإعلان وَحْدانية الله بالإلهية.
والأمر بالتطهُّر الحِسِّي والمعنوي.
ونبذ الأصنام.
والإكثار من الصدقات.
والأمر بالصبر.
وإنذار المشركين بهول البعث.
وتهديد مَن تصدى للطعن في القرآن، وزعم أنه قولُ البشر.
ووصف أهوال جهنَّم.
والرد على المشركين الذين استخَفُّوا بها، وزعموا قلةَ عدد حفَظتِها.
وتَحدِّي أهل الكتاب بأنهم جهلوا عددَ حفَظتِها.
وتأييسهم من التخلص من العذاب.
وتمثيل ضلالهم في الدنيا.
ومقابلة حالهم بحال المؤمنين أهلِ الصلاة، والزكاة، والتصديق بيوم الجزاء». "التحرير والتنوير" لابن عاشور (29 /293).